Της Μαρίας Μόσχου
Οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις χρησιμοποιούν όλο και περισσότερο την τεχνητή νοημοσύνη καθώς το 2024, σχεδόν το 14% των επιχειρήσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση με 10 ή περισσότερους εργαζομένους χρησιμοποίησαν ΤΝ για να ενισχύσουν τις λειτουργίες τους. Οι ελληνικές επιχειρήσεις, αν και βρίσκονται χαμηλά στην κατάταξη της ΕΕ, δείχνουν να ακολουθούν ταχέως τον ρυθμό των υπόλοιπων ευρωπαϊκών επενδύσεων επενδύοντας στο μέλλον της τεχνολογίας.
Σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία της Eurostat, η αύξηση της χρήσης της ΤΝ είναι φανερή σε όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ, με την Σουηδία να καταγράφει τη μεγαλύτερη άνοδο, και την Ελλάδα να παρακολουθεί από κοντά την τάση αυτή.
Ειδικότερα όπως καταγράφεται στην πρόσφατη έκθεση το 2024, η Ευρωπαϊκή Ένωση παρουσίασε μια σημαντική αύξηση στη χρήση τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης (ΤΝ) από τις επιχειρήσεις της. Σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία της Eurostat, το 13,5% των επιχειρήσεων στην ΕΕ με 10 ή περισσότερους υπαλλήλους χρησιμοποιούν τεχνολογίες ΤΝ για τη βελτίωση των λειτουργιών τους, καταγράφοντας αύξηση 5,5 ποσοστιαίων μονάδων σε σχέση με το 2023, όταν το ποσοστό ήταν 8,0%. Η ανάπτυξη αυτή δείχνει την τάση των επιχειρήσεων να ενσωματώνουν προηγμένες τεχνολογίες για να επιταχύνουν τη διαδικασία ψηφιοποίησης και να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητά τους στην αγορά.
Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία από την Eurostat, η Ελλάδα ακολουθεί τη γενική τάση στην ΕΕ με μια σταδιακή αύξηση στη χρήση τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης (ΤΝ) από τις επιχειρήσεις. Αν και η Ελλάδα παραμένει αρκετά πίσω από τις πρωτοπόρες χώρες της ΕΕ, τα δεδομένα δείχνουν μια θετική κατεύθυνση για την υιοθέτηση αυτών των τεχνολογιών.
Συγκεκριμένα το 2024, περίπου το 9,8% των ελληνικών επιχειρήσεων με 10 ή περισσότερους υπαλλήλους χρησιμοποίησαν τεχνολογίες ΤΝ, σημειώνοντας αύξηση σε σχέση με το 2023, όταν το ποσοστό ήταν γύρω στο 7,2%. Παρά την αύξηση αυτή, η Ελλάδα εξακολουθεί να βρίσκεται μακριά από τις χώρες που ηγούνται στην υιοθέτηση της ΤΝ, όπως η Δανία, η Σουηδία και το Βέλγιο. Ωστόσο, η τάση είναι ενθαρρυντική και καταδεικνύει ότι όλο και περισσότερες ελληνικές επιχειρήσεις αρχίζουν να βλέπουν την ΤΝ ως έναν βασικό εργαλείο για την ενίσχυση των λειτουργιών τους.
Αξιοσημείωτο είναι ότι οι περισσότερες ελληνικές επιχειρήσεις χρησιμοποιούν τεχνολογίες ΤΝ για την εξόρυξη κειμένων (text mining) και την δημιουργία φυσικού λόγου (natural language generation). Αυτές οι τεχνολογίες επιτρέπουν στις ελληνικές επιχειρήσεις να αναλύουν μεγάλα δεδομένα και να δημιουργούν περιεχόμενο αυτόματα, γεγονός που τους επιτρέπει να βελτιώσουν τις στρατηγικές μάρκετινγκ και την εξυπηρέτηση πελατών.
Ωστόσο, η Ελλάδα εξακολουθεί να αντιμετωπίζει προκλήσεις όσον αφορά την ψηφιακή υποδομή και την εκπαίδευση του εργατικού δυναμικού στην ΤΝ. Η ανάγκη για μεγαλύτερες επενδύσεις σε ψηφιακές υποδομές και εκπαίδευση είναι επιτακτική, ώστε οι ελληνικές επιχειρήσεις να μπορέσουν να ανταγωνιστούν τις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ που είναι πιο προηγμένες στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης.
Η υιοθέτηση της ΤΝ στην Ελλάδα ενδεχομένως να ενταθεί τα επόμενα χρόνια, με την ενίσχυση των πολιτικών που θα προάγουν την ψηφιακή μετάβαση, την πρόσβαση σε χρηματοδότηση για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τη συνεχιζόμενη εκπαίδευση του εργατικού δυναμικού στις ψηφιακές τεχνολογίες. Με αυτά τα βήματα, η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να καλύψει μέρος του χαμένου εδάφους και να αποκομίσει τα οφέλη της ΤΝ για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της καινοτομίας.
Οι ανισότητες στην χρήση ΤΝ
Το 2024, το 11,21% των μικρών επιχειρήσεων, το 20,97% των μεσαίων επιχειρήσεων και το 41,17% των μεγάλων επιχειρήσεων χρησιμοποιούσαν τεχνητή νοημοσύνη. Αυτή η διαφορά μπορεί να εξηγηθεί, για παράδειγμα, από την πολυπλοκότητα της εφαρμογής τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης σε μια επιχείρηση, τις οικονομίες κλίμακας (δηλαδή οι επιχειρήσεις με μεγαλύτερες οικονομίες κλίμακας μπορούν να επωφεληθούν περισσότερο από την τεχνητή νοημοσύνη) ή το κόστος (δηλαδή η επένδυση σε τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να είναι πιο προσιτή για τις μεγάλες επιχειρήσεις).
Παράλληλα η υιοθέτηση της ΤΝ παρουσιάζει σημαντικές περιφερειακές ανισότητες, με τις χώρες της Βόρειας και Δυτικής Ευρώπης να καταγράφουν τις υψηλότερες επιδόσεις. Η σύγκριση επιχειρήσεων που χρησιμοποιούν τουλάχιστον μία τεχνολογία τεχνητής νοημοσύνης μεταξύ των χωρών της ΕΕ δείχνει ότι το μερίδιο των επιχειρήσεων που χρησιμοποιούν τεχνητή νοημοσύνη κυμαινόταν μεταξύ 3,07% και 27,58%. Στην κορυφή της κατάταξης βρίσκονται η Δανία (27,58%), ακολουθούμενη από τη Σουηδία (25,09%) και το Βέλγιο (24,71%), ενώ τα χαμηλότερα μερίδια καταγράφηκαν στη Ρουμανία (3,07%), την Πολωνία (5,9%) και τη Βουλγαρία (6,47%).
Αντίθετα, χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, όπως η Ρουμανία (3,1%), η Πολωνία (5,9%) και η Βουλγαρία (6,5%), παραμένουν πολύ πίσω στην υιοθέτηση αυτών των τεχνολογιών. Αυτή η υστέρηση οφείλεται εν μέρει στην έλλειψη ψηφιακών υποδομών, στην περιορισμένη πρόσβαση σε χρηματοδότηση για τεχνολογικές καινοτομίες και στην έλλειψη κατάλληλης εκπαίδευσης και κατάρτισης εργατικού δυναμικού.
Παρ’ όλα αυτά, η τάση της αύξησης στη χρήση ΤΝ είναι κοινή για όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, με σημαντικές διαφοροποιήσεις στην ένταση των αυξήσεων. Η Σουηδία κατέγραψε την πιο εντυπωσιακή άνοδο, με αύξηση 14,7 ποσοστιαίων μονάδων από το 2023, στην υιοθέτηση ΤΝ. Ακολουθεί η Δανία με αύξηση 12,4 ποσοστιαίων μονάδων και το Βέλγιο με αύξηση 10,9 ποσοστιαίων μονάδων. Αυτές οι χώρες δείχνουν έναν εντυπωσιακό ρυθμό προόδου στην ψηφιοποίηση των επιχειρηματικών τους διαδικασιών και την υιοθέτηση της τεχνητής νοημοσύνης.
Από την άλλη πλευρά, χώρες όπως η Πορτογαλία (+0,8 ποσοστιαίες μονάδες), η Ρουμανία (+1,6 ποσοστιαίες μονάδες) και η Ισπανία (+2,1 ποσοστιαίες μονάδες) παρουσίασαν πιο περιορισμένες αυξήσεις στην υιοθέτηση ΤΝ. Αυτό δείχνει ότι παρά τις προσπάθειες ενίσχυσης της ψηφιακής υποδομής, κάποιες χώρες συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην προώθηση αυτών των τεχνολογιών σε επίπεδο μικρομεσαίων επιχειρήσεων και ιδιωτών.
Οι δραστηριότητες
Σε ορισμένες οικονομικές δραστηριότητες η τεχνητή νοημοσύνη χρησιμοποιείται πολύ περισσότερο από ό,τι σε άλλες. Αυτό μπορεί να υποδηλώνει ότι η τεχνητή νοημοσύνη είναι πιο σχετική για ορισμένες δραστηριότητες. Το 2024, ο τομέας της πληροφόρησης και της επικοινωνίας (με 48,72%) και οι επαγγελματικές, επιστημονικές και τεχνικές υπηρεσίες (με 30,53%) ξεχώρισαν με το υψηλότερο ποσοστό επιχειρήσεων που χρησιμοποίησαν τεχνητή νοημοσύνη. Σε όλες τις άλλες οικονομικές δραστηριότητες, το μερίδιο των επιχειρήσεων που χρησιμοποιούν τεχνητή νοημοσύνη ήταν κάτω του 16%. Αυτό κυμάνθηκε από 15,45% (δραστηριότητες ακίνητης περιουσίας) έως 6,09% (διαμονή και κατασκευές).
Οι μορφές ΑΙ
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, οι επιχειρήσεις στην ΕΕ χρησιμοποιούν διάφορες μορφές ΤΝ για να ενισχύσουν τη λειτουργικότητά τους. Η πιο δημοφιλής τεχνολογία είναι η εξόρυξη κειμένων (text mining), με το 6,9% των επιχειρήσεων να τη χρησιμοποιούν το 2024, σημειώνοντας αύξηση 4,0 ποσοστιαίων μονάδων σε σχέση με το 2023. Αυτή η τεχνολογία επιτρέπει στις επιχειρήσεις να αναλύουν γραπτά δεδομένα και να εξάγουν πληροφορίες που μπορούν να βελτιώσουν τις στρατηγικές τους, όπως είναι οι προβλέψεις αγοράς ή οι ανάγκες των πελατών.
Η δεύτερη πιο δημοφιλής τεχνολογία είναι η δημιουργία γραπτού ή προφορικού λόγου (natural language generation), που χρησιμοποιείται από το 5,4% των επιχειρήσεων το 2024, παρουσιάζοντας αύξηση 3,3 ποσοστιαίων μονάδων σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Αυτή η τεχνολογία χρησιμοποιείται για την παραγωγή περιεχομένου, όπως είναι τα αυτόματα γεννημένα κείμενα, και συνήθως εφαρμόζεται σε τομείς όπως η εξυπηρέτηση πελατών και η δημιουργία αναφορών.
Η αναγνώριση ομιλίας (speech recognition) ακολουθεί με ποσοστό 4,8% των επιχειρήσεων να τη χρησιμοποιούν το 2024, σημειώνοντας αύξηση 2,2 ποσοστιαίων μονάδων σε σχέση με το 2023. Αυτή η τεχνολογία επιτρέπει στις επιχειρήσεις να μετατρέπουν τον προφορικό λόγο σε κείμενο, κάτι που έχει βρει εφαρμογές στην τηλεφωνική εξυπηρέτηση και στην ανάλυση ηχογραφήσεων για σκοπούς ποιότητας.
