- του Γιάννη Γεωργίου
Οι εργαζόμενοι έχουν βιώσει τις συνέπειες της πανδημίας και όπου ήταν εφικτό έχουν προσαρμόσει την επαγγελματική ζωή τους ανάλογα. Είναι όμως, ικανοποιημένοι από την τηλεργασία ή την εξ’ αποστάσεως εκπαίδευση;
Η έρευνα του Εργαστηρίου Διοίκησης Ανθρωπίνου Δυναμικού (ΔΑΔ), το οποίο υποστηρίζει επιστημονικά το Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα στη Διοίκηση Ανθρώπινου Δυναμικού του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών επιβεβαιώνει όσα λίγο ως πολύ γνωρίζουμε ήδη: η τηλεργασία προ πανδημίας δεν ήταν διαδεδομένη, τα ωράρια εργασίας έχουν επιμυκηνθεί και η τηλεκπαίδευση αντιμετωπίζεται ως το μη χείρον βέλτιστον.
Οι εργαζόμενοι που συμμετείχαν στην έρευνα είχαν σε μεγάλο βαθμό βιώσει συνέπειες της πανδημίας στην εργασία τους, καθώς σχεδόν 4 στους 10 (37,4%) δήλωσαν ότι οι ώρες εργασίας τους αυξήθηκαν, 14στους 100 δήλωσαν ότι μειώθηκαν, ενώ μόνο το 45,6% ανέφερε ότι οι ώρες εργασίας τους έμειναν σταθερές.
Τηλεργασία προ και επί πανδημίας
Η γενικότερη εμπειρία τηλεργασίας πριν την πανδημία περιορίζεται στο 36% του δείγματος, με το 63,4% των ερωτηθέντων να μην έχει προηγούμενη εμπειρία τηλεργασίας σε κανέναν εργοδότη.
Οι τηλεργαζόμενοι φαίνεται να αναγνωρίζουν σχεδόν απόλυτα ότι η τηλεργασία έχει οφέλη κόστους και θεωρούν ότι τους στηρίζουν κατά την τηλεργασία πρωτίστως οι συνάδελφοι και δευτερευόντως οι προϊστάμενοι και εργοδότες, σε μια σχέση αμοιβαίας εμπιστοσύνης.
Παρόλο που η προσαρμογή στην τηλεργασία κατά την πανδημία ήταν για τους περισσότερους μια βίαιη και αναγκαστική προσαρμογή, αυτοί που τηλεργάζονται είναι σημαντικά πιο θετικοί στις προσδοκίες τους για το μέλλον της τηλεργασίας από αυτούς που δεν τηλεργάζονται, πιθανώς γιατί νιώθουν μικρότερη ανασφάλεια.
Δεν ενθουσιάζει η τηλεκπαίδευση
Στο πεδίο της τηλεκπαίδευσης, τo 79,8% του δείγματος έχει εμπειρία ως εκπαιδευόμενο, το 56% έχει εμπειρία ως εκπαιδευτής και το 51,4% έχουν εμπειρία στην παραγγελία προγραμμάτων τηλεκπαίδευσης.
Από όλους όσοι δήλωσαν ότι έχουν εμπειρία τηλεκπαίδευσης, περισσότεροι από 6 στους 10 (63%) δήλωσαν ότι αντιμετώπισαν προβλήματα κατά την τηλεκπαίδευση. Από τα προβλήματα κατά την τηλεκπαίδευση, το πιο συχνά αναφερόμενο ήταν οι «τεχνικές δυσκολίες» (11,3%) και ακολούθως η «απόσπαση προσοχής» (6%).
Οι ερωτώμενοι δε φαίνεται να πιστεύουν ότι η τηλεκπαίδευση βελτιώνει την ικανότητά τους να μελετούν ή ότι είναι πιο αποτελεσματική από τη δια ζώσης εκπαίδευση. Φαίνεται όμως ότι συμφωνούν σε μεγάλο βαθμό ότι καθιστά τον χρόνο στην καραντίνα χρήσιμο και ότι είναι θετικοί προς αυτήν.
Μέσα τηλεκπαίδευσης
Αναφορικά με τα μέσα τηλεκπαίδευσης που καλύφθηκαν στην έρευνα, φάνηκε ότι μέσα στην πανδημία αυξήθηκε η εξοικείωση με όλα τα μέσα και κυρίως με τα Skype/skype professional, Zoom, και MS Teams που χρησιμοποιήθηκαν ευρέως στα διαδικτυακά μαθήματα και των σχολείων και πανεπιστημίων
Θεματολογία προγραμμάτων
Ενδιαφέροντα είναι τα ευρήματα της έρευνας σχετικά με τη θεματολογία των προγραμμάτων τηλεκπαίδευσης που είχαν παρακολουθήσει οι συμμετέχοντες.
Η πλειονότητα των προγραμμάτων (41%) αφορούσε επαγγελματικά θέματα, κυρίως στον χώρο των οικονομικών και της διοίκησης (21%), αλλά και άλλων επαγγελματικών κλάδων, π.χ. ιατρικά, νομικά, μηχανική (20%).
Πολύ διαδεδομένη ήταν και η παρακολούθηση θεμάτων σχετικών με πληροφορική, προγραμματισμό και χρήση προγραμμάτων (16%), καθώς και θεμάτων σχετικών με την ψηφιακή πληροφορία και διαχείριση, όπως digital, big data, analytics και προστασία προσωπικών δεδομένων (13%).
Σημαντική παρουσία είχαν τα προγράμματα που αφορούν την πανδημία και τη διαχείρισή της, όπως υγειονομικά πρωτόκολλα σε κρίσιμους κλάδους, ή εκπαίδευση εκπαιδευτικών στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Επίσης, το 6,3% είχε η τηλεκπαίδευση στα λεγόμενα soft skills, π.χ. ηγεσία, ομαδική εργασία, ανθεκτικότητα, οργάνωση χρόνου κ.α.
Η έρευνα
Η έρευνα που διεξήγαγε το Εργαστήριο Διοίκησης Ανθρωπίνου Δυναμικού (ΔΑΔ), το οποίο υποστηρίζει επιστημονικά το Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα στη Διοίκηση Ανθρώπινου Δυναμικού, του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, καταδεικνύει την επιτάχυνση της διαδικασίας ψηφιοποίησης διοικητικών πρακτικών και τη θετική στάση των εργαζομένων έναντι των ψηφιακών λύσεων που έμαθαν μέσα στην πανδημία, καθώς και τη διείσδυση της ηλεκτρονικής μάθησης, τόσο στην εταιρικά οργανωμένη εκπαίδευση, όσο και, κυρίως, στην αυτενέργεια ανάπτυξης, πέραν των στενών ορίων της θέσης εργασίας.
Η έρευνα διενεργήθηκε, υπό την επιστημονική ευθύνη της Διευθύντριας του Εργαστηρίου ΔΑΔ, Επίκουρης Καθηγήτριας Ελεάννας Γαλανάκη, εν μέσω του δεύτερου κύματος της πανδημίας Covid-19, από τις 27 Οκτωβρίου έως 30 Νοεμβρίου 2020, σε εργαζομένους οργανισμών και επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα. Στην έρευνα συμμετείχαν 662 εργαζόμενοι μέσω ηλεκτρονικού ερωτηματολογίου.
Τα συνολικά αποτελέσματα της έρευνας είναι διαθέσιμα στην ιστοσελίδα του Μεταπτυχιακού Προγράμματος στη Διοίκηση Ανθρώπινου Δυναμικού, του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών στο σύνδεσμο: https://www.aueb.gr/el/content/ereyna-me-thema-pandimia-kai-psifiaki-prosarmogi-sti-dad-tilergasia-tilekpaideysi-apo
