Επιδότηση μόνο αν θα εκτελέσει τα προγραμματισμένα δρομολόγια, προβλέπει η νέα συμφωνία του ελληνικού κράτους με την ΤΡΑΙΝΟΣΕ, η οποία από το 2016 έχει εξαγοραστεί από τους ιταλικούς σιδηροδρόμους Ferrovie dello Stato Italiane, βάζοντας για πρώτη φορά ρήτρα για τα δρομολόγια που ακυρώνονται.
Η συμφωνία για τις άγονες σιδηροδρομικές γραμμές, την οποία οι Ιταλοί χαρακτήρισαν ως «συμφωνία πρότυπο για το μέλλον», προβλέπει την παροχή 50 εκατ. ευρώ ετησίως για τα επόμενα 10 χρόνια, με αυτόματη προέκταση 5 ετών μετά το τέλος της δεκαετίας.
Στη νέα συμφωνία ορίζεται ρητά ότι η ΤΡΑΙΝΟΣΕ θα λαμβάνει την επιδότηση μόνο εφόσον πράγματι έχει εκτελέσει τα δρομολόγια στις «άγονες σιδηροδρομικές γραμμές», κάτι που δεν προέβλεπε η προηγούμενη σύμβαση.
Τι κερδίζει το Δημόσιο
Σε αντίθεση με το παρελθόν, η νέα σύμβαση εισάγει για πρώτη φορά πρόβλεψη ουσιαστικών επενδύσεων στις επιβατικές σιδηροδρομικές μεταφορές και τροποποιεί τον μηχανισμό αποζημίωσης, δίνοντας έμφαση στην αποτελεσματικότητα και κίνητρα στην ΤΡΑΙΝΟΣΕ, με αξιολόγηση ανά εξάμηνο.
Υπενθυμίζεται ότι η προηγούμενη σύμβαση για τις “άγονες σιδηροδρομικές γραμμές” προέβλεπε επίσης αντιστάθμισμα 50 εκατ. ευρώ, αλλά η ΤΡΑΙΝΟΣΕ μπορούσε να πληρώνεται το σύνολο του συμβατικού τιμήματος ακόμη και εάν δεν εκτελούσε δρομολόγια.
Ειδικότερα, ένα μήνα πριν την ιδιωτικοποίηση του 2017 έγιναν αλλαγές στη σύμβαση του 2015 και εντάχθηκαν σε ακόμη περισσότερες δαπάνες, που θα μπορούν να πληρωθούν από το δημόσιο προς την ΤΡΑΙΝΟΣΕ.
Έτσι διασφαλιζόταν στον ιδιώτη ότι θα λάμβανε το σύνολο των 50 εκατ. ευρώ, σε κάθε περίπτωση, ανεξαρτήτως του εάν είχε πραγματοποιήσει τα συμφωνηθέντα δρομολόγια ή όχι. Αξίζει δε να αναφερθεί ότι το τίμημα της ιδιωτικοποίησης ήταν 45 εκατ. ευρώ, λιγότερα δηλαδή χρήματα από ό,τι οι άγονες γραμμές μιας χρονιάς. Ωστόσο, με την ολοκλήρωση της ιδιωτικοποίησης από το ΤΑΙΠΕΔ, διαγράφηκαν άνω του 1 δισ. ευρώ παράνομες κρατικές ενισχύσεις προς τον ΟΣΕ και της ΤΡΑΙΝΟΣΕ.
Τι αλλάζει με τη νέα σύμβαση
Με τη νέα συμφωνία για τις άγονες γραμμές, η ΤΡΑΙΝΟΣΕ θα λαμβάνει την επιδότηση μόνο εφόσον έχει εκτελέσει τα δρομολόγια στις άγονες γραμμές.
Το μεγαλύτερο μέρος της ετήσιας αποζημίωσης επιστρέφει σε σιδηροδρομικούς οργανισμούς του Δημοσίου, καθώς οι βασικές κατηγορίες είναι:
- Μέχρι 21.000.000 για την αποζημίωση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ για την παροχή υπηρεσιών,
- Μέχρι 19.000.000 ευρώ προς τον ΟΣΕ για τα τέλη χρήσης υποδομής
- Μέχρι 10.000.000 ευρώ προς τη ΓΑΙΑΟΣΕ για τη μίσθωση τροχαίου υλικού.
Τα νέα τρένα
H ΤΡΑΙΝΟΣΕ, δεσμεύεται επίσης για την απόκτηση, υπέρ του Δημοσίου, τουλάχιστον 10 τραίνων υδρογόνου μηδενικών ρύπων, 10 νέων τραίνων για προαστιακές γραμμές και πλήρη ανακατασκευή/αναβάθμιση των συνολικά 15 Desiro – τα οποία η ΤΡΑΙΝΟΣΕ ενοικιάζει από το Ελληνικό Δημόσιο (ΓΑΙΑΟΣΕ) – καθώς και για αναβαθμίσεις των κυριότερων αμαξοστασίων της χώρας.
Οι επενδύσεις αυτές, συμπεριλαμβάνουν τα 5 ΕΤR 470, που είναι ήδη στην Ελλάδα, καθώς και την πλήρη αναβάθμιση του μηχανοστασίου Θεσσαλονίκης, η οποία ολοκληρώθηκε το φθινόπωρο του 2021.
Η νέα σύμβαση Υποχρεώσεων Δημόσιας Υπηρεσίας υπήρξε αποτέλεσμα διαπραγματεύσεων της ΤΡΑΙΝΟΣΕ με το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών και με το Υπουργείο Οικονομικών για περισσότερο από ένα χρόνο. Έλαβε το «πράσινο φως» από το Ελεγκτικό Συνέδριο την προηγούμενη εβδομάδα και θα υποβληθεί προς κύρωση στη Βουλή των Ελλήνων στο επόμενο διάστημα.
Η υπογραφή της σύμβασης
Τη νέα σύμβαση Υποχρεώσεων Δημόσιας Υπηρεσίας, δηλαδή νέα συμφωνία για τις λεγόμενες άγονες σιδηροδρομικές γραμμές, υπέγραψαν την Πεμπτη ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών κ. Κώστας Καραμανλής και ο Υπουργός Οικονομικών, κ. Χρήστος Σταϊκούρας, με τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της ΤΡΑΙΝΟΣΕ και Country Manager/Greece, κ. Maurizio Capotorto.
Παρόντες στην υπογραφή της συμφωνίας ήταν επίσης η Πρέσβυς της Ιταλίας, κυρία Patrizia Falcinelli και ο Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, καθηγητής Dario Lo Bosco, ο Υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών, αρμόδιος για της Μεταφορές, κ. Μιχάλης Παπαδόπουλος και ο Γεν. Γραμματέας Μεταφορών, κ. Ιωάννης Ξιφαράς.
Ρήτρες και κυρώσεις
Ο κ. Καραμανλής μετά την υπογραφή της νέας σύμβασης έκανε λόγο για μια πραγματικά σημαντική μέρα, γιατί όπως υπογράμμισε αυτή η συμφωνία με την ΤΡΑΙΝΟΣΕ αποτελεί ένα από τα πιο κρίσιμα κομμάτια του σχεδιασμού της Κυβέρνησης για τον σιδηρόδρομο στη χώρα μας.
«Με το πρόγραμμα της κυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη και του Υπουργείου μας, η Ελλάδα επιτέλους αποκτά σύγχρονες σιδηροδρομικές μεταφορές», τόνισε ο κ. Καραμανλής και εξήγησε ότι με τη σύμβαση που υπεγράφη σήμερα για πρώτη φορά επιτυγχάνονται 5 πολύ σημαντικά ζητήματα:
- «Πρώτον, ότι θα γίνονται δρομολόγια σε όλη τη χώρα, στο σύνολο του δικτύου μας, ακόμα και στους θεωρούμενους ως μη εμπορικούς προορισμούς. Κι αυτό πλέον θα διασφαλίζεται πραγματικά, αφού για πρώτη φορά μπαίνουν ρήτρες και κυρώσεις.
- Δεύτερον, ότι το μεγαλύτερο μέρος της ετήσιας αποζημίωσης θα επιστρέφεται στο ελληνικό δημόσιο για περαιτέρω ενίσχυση των σιδηροδρομικών μεταφορών.
- Τρίτον, ότι η ΤΡΑΙΝΟΣΕ δεσμεύεται σε πολύ συγκεκριμένες επενδύσεις με στόχο τη βελτίωση τόσο των υποδομών όσο και των παρεχόμενων υπηρεσιών.
- Τέταρτον, ότι οι δύο πλευρές συμφωνούμε πως όσο περισσότερο υλοποιούνται αυτές οι επενδύσεις, τόσο περισσότερο θα διαρκέσει κι αυτή η νέα σύμβαση.
- Και πέμπτον, προβλέπεται κίνητρο αποδοτικότητας του μηχανισμού αποζημίωσης σε περίπτωση θετικού οικονομικού αποτελέσματος».
«Βελτιώνουμε τους όρους της ιδιωτικοποίησης»
Ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών πρόσθεσε: «Διορθώνουμε τα κακώς κείμενα της Κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ και της προβληματικής συμφωνίας ιδιωτικοποίησης που σύναψε. Μιας ΤΡΑΙΝΟΣΕ που πουλήθηκε το 2017 έναντι 45 εκατ. ευρώ, δηλαδή 5 εκατ. ευρώ λιγότερα από την ετήσια ενίσχυση για την παροχή υπηρεσιών δημοσίων υπηρεσιών, των Υπηρεσιών Γενικού Οικονομικού Συμφέροντος! Βελτιώνουμε τους όρους μιας ιδιωτικοποίησης που έγινε πραγματικά στο “πόδι”, χωρίς να εξυπηρετεί τα συμφέροντα του επιβατικού κοινού! Εμείς διορθώνουμε αυτήν την κατάσταση, βάζοντας τους επιβάτες στο κέντρο του ενδιαφέροντός μας».
Ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών υπογράμμισε ότι ο πολίτης θα απολαμβάνει καλύτερες υπηρεσίες, σύγχρονα τραίνα, πιο συχνά δρομολόγια. «Ξαναβάζουμε το τρένο στις ράγες, το φέρνουμε στη θέση που του αξίζει. Κι αυτό το πετυχαίνουμε εξισορροπώντας μια δύσκολη κατάσταση, αλλά λαμβάνοντας και την έγγραφη δέσμευση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ για περισσότερες επενδύσεις με στόχο τη βελτίωση των υποδομών και των παρεχόμενων υπηρεσιών.
Νέες επενδύσεις
Μιλάμε δηλαδή για συμφωνία 500 εκατ. ευρώ σε έναν ορίζοντα 10ετίας, εκ των οποίων τα 453 εκατ. θα επιστρέψουν στο ελληνικό δημόσιο ως επενδύσεις. Γιατί έτσι γίνονται οι σωστές ιδιωτικοποιήσεις!», ανέφερε ο Υπουργός.
Ο κ. Καραμανλής σημείωσε επίσης ότι: «Όλα αυτά τα πετυχαίνουμε μέσα σε ένα ευρύτερο πλαίσιο στρατηγικής που έχουμε θέσει, υλοποιώντας το μεγαλύτερο πακέτο σιδηροδρομικών έργων που έχει δημοπρατηθεί ποτέ! Ένα πακέτο έργων ύψους 5 δισ. ευρώ!»
Και κατέληξε: «Γιατί εμείς πιστεύουμε στον ελληνικό σιδηρόδρομο, πιστεύουμε στις πράσινες μεταφορές, κι ενισχύουμε τις μεταφορές του «αύριο», με μηδενικό αποτύπωμα άνθρακα. Σε αυτή την προσπάθεια, η ΤΡΑΙΝΟΣΕ είναι ένας πολύτιμος συνεργάτης. Και πιστεύω ειλικρινά ότι μαζί, τα επόμενα χρόνια, θα καταφέρουμε να επιτύχουμε σπουδαία αποτελέσματα.”
Στρατηγική στόχευση της Κυβέρνησης για σύγχρονες σιδηροδρομικές μεταφορές
Ο Υπουργός Οικονομικών κ. Χρήστος Σταϊκούρας μετά την υπογραφή της σύμβασης έκανε λόγο για μία ιδιαιτέρως σημαντική εξέλιξη για την περαιτέρω αναβάθμιση των σιδηροδρομικών υπηρεσιών στη χώρα μας.
«Εξέλιξη που εντάσσεται στη στρατηγική στόχευση της Κυβέρνησης για σύγχρονες σιδηροδρομικές μεταφορές σε ολόκληρη την Ελλάδα, καλύπτοντας και προορισμούς που θεωρούνται ως “μη εμπορικοί”, καθώς και για ασφαλέστερες και υψηλότερης ποιότητας υπηρεσίες», ανέφερε ο Υπουργός Οικονομικών.
Σημείωσε ότι: «Η Σύμβαση αυτή, η οποία εγκρίθηκε πρόσφατα από το Ελεγκτικό Συνέδριο, είναι καρπός εντατικών διαπραγματεύσεων μεταξύ των Υπουργείων Υποδομών και Μεταφορών και Οικονομικών και της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, για περισσότερο από ένα χρόνο. Διαπραγματεύσεις που κατέληξαν σε ένα εξαιρετικά επωφελές για τους πολίτες και το Κράτος αποτέλεσμα, καθώς, καταρχάς, διασφαλίζεται η εκτέλεση δρομολογίων στο σύνολο του σιδηροδρομικού δικτύου, ενώ, παράλληλα, εισάγονται – για πρώτη φορά – προβλέψεις με πολλαπλά πλεονεκτήματα για το Δημόσιο».
Τόνισε, επίσης ότι: «Στο πλαίσιο αυτό, το μεγαλύτερο μέρος της ετήσιας αποζημίωσης, ύψους 50 εκατ. ευρώ, για τα προσεχή 10 + 5 χρόνια, επιστρέφει σε σιδηροδρομικούς οργανισμούς του Δημοσίου.
Δέσμευση για ουσιαστικές επενδύσεις
Επιπλέον, όπως επισήμανε ο κ. Σταϊκούρας, υπάρχει δέσμευση για ουσιαστικές επενδύσεις από την ΤΡΑΙΝΟΣΕ στις επιβατικές σιδηροδρομικές μεταφορές με τις οποίες:
Πρώτον: Αποκτούνται νέα, σύγχρονα τρένα – στην πλειοψηφία τους ηλεκτρικά και τρένα υδρογόνου –, τα οποία θα μειώσουν το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των σιδηροδρομικών μεταφορών και αναβαθμίζεται το υφιστάμενο τροχαίο υλικό, συνολικής κεφαλαιακής δαπάνης 163,5 εκατ. ευρώ.
Δεύτερον: Εντάσσονται και εφαρμόζονται συστήματα ελέγχου ποιότητας, ως προς την ακρίβεια των δρομολογίων, τη συνέχεια της υπηρεσίας και την ποιότητα στους συρμούς και τους σταθμούς.
Τρίτον: Αναπτύσσονται πληροφοριακά συστήματα για την πληρέστερη ενημέρωση των επιβατών, έγκαιρα και με κάθε πρόσφορο μέσο, προ και κατά τη διάρκεια του ταξιδιού.
«Επιπρόσθετα, παρέχεται κίνητρο για την υλοποίηση των επενδύσεων αυτών, καθώς η πρόοδός τους μπορεί να επεκτείνει τη χρονική διάρκεια της Σύμβασης, καθώς και κίνητρο αποδοτικότητας του μηχανισμού αποζημίωσης, με οφέλη τόσο για την εταιρεία όσο και για τον Κρατικό Προϋπολογισμό», σημείωσε.
Με αυτά τα δεδομένα, ο κ. Σταϊκούρας ευχαρίστησε όλους όσοι εργάστηκαν προκειμένου να φθάσουμε στο σημερινό θετικό αποτέλεσμα, καταλήγοντας:
«Ευελπιστώ η υλοποίηση της Σύμβασης να επιβεβαιώσει τη στόχευση όλων μας για τη μετεξέλιξη της πατρίδας μας σε μεταφορικό κόμβο της ευρύτερης περιοχής και για την υλοποίηση επενδύσεων που θα διακρίνονται από οικονομική αποτελεσματικότητα και κοινωνική ανταποδοτικότητα».
Η δήλωση της Πρέσβεως της Ιταλίας κυρίας Patrizia Falcinelli
Η Πρέσβυς της Ιταλίας κυρία Falcinelli από την πλευρά της δήλωσε:
«Είμαστε ευτυχείς και ικανοποιημένοι με την υπογραφή της νέας αυτής συμφωνίας, που σηματοδοτεί την αφετηρία μιας καινούργιας και ανανεωμένης φάσης της επένδυσης της Ferrovie dello Stato στην Ελλάδα με την εξαγορά της ΤΡΑΙΝΟΣΕ.
Μια κίνηση που αποδεικνύει για άλλη μια φορά τις μεγάλες δυνατότητες, που προσφέρει η ελληνική αγορά στις ιταλικές επιχειρήσεις.
Πιστεύουμε ακράδαντα ότι η παγιωμένη εμπειρία της εταιρείας, σε συνδυασμό με τις σημαντικές επενδύσεις που προβλέπει η συμφωνία που σήμερα υπογράφηκε, μπορούν να αποτελέσουν ένα στρατηγικό κεφάλαιο για την περαιτέρω ανάπτυξη του σιδηροδρομικού συστήματος στην Ελλάδα, προς όφελος του ελληνικού κοινού».
Η δήλωση του CEO της ΤΡΑΙΝΟΣΕ κ. Maurizio Capotorto
Ο κ. Μ. Capotorto επιβεβαίωσε την δέσμευση της FSΙ και της Trenitalia στην ανάπτυξη του Ελληνικού Σιδηροδρόμου:
«Η Ελλάδα είναι μία πολύ σημαντική χώρα για την μητρική μας εταιρεία και πολύ σύντομα θα ανακοινώσουμε νέες πρωτοβουλίες, με στόχο όχι μόνο την αναβάθμιση των υπηρεσιών μας, αλλά και την πράσινη εξέλιξη στις μετακινήσεις, που αποτελεί στόχο και δέσμευση του ομίλου της FS».
Με βάση την νέα Σύμβαση η ΤΡΑΙΝΟΣΕ, δεσμεύεται για την απόκτηση, υπέρ του Δημοσίου, τουλάχιστον 10 τραίνων υδρογόνου μηδενικών ρύπων, 10 νέων τραίνων για Προαστιακές γραμμές και πλήρη ανακατασκευή/αναβάθμιση του υφιστάμενου τροχαίου υλικού, τα οποία η ΤΡΑΙΝΟΣΕ ενοικιάζει από το Ελληνικό Δημόσιο (ΓΑΙΑΟΣΕ).
Οι επενδύσεις αυτές, συμπεριλαμβάνουν τα 5 ΕΤR 470 που είναι ήδη στην Ελλάδα Ο τελικός μας στόχος είναι η ικανοποίηση του επιβάτη μας, ο οποίος θα απολαύσει στο άμεσο μέλλον, καλύτερες, ποιοτικότερες μετακινήσεις και ένα νέο τρόπο να επικοινωνεί, αλλά και να κερδίζει μαζί μας, μέσα από την νέα εμπορική πλατφόρμα της εταιρείας που υλοποιείται μέσα στο καλοκαίρι».
Η δήλωση του Προέδρου του ΔΣ της ΤΡΑΙΝΟΣΕ καθηγητή Dario Lo Bosco
Τέλος ο καθηγητής Dario Lo Bosco, Πρόεδρος του ΔΣ της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, δήλωσε: «Είναι τιμή μας, ως Trenitalia και όμιλος FSItaliane, στον οποίο ανήκει η ΤΡΑΙΝΟΣΕ, να συμμετέχουμε στην ανάπτυξη της «βιώσιμης κινητικότητας» στην Ελλάδα, ακολουθώντας τις κατευθυντήριες γραμμές της Κυβέρνησης, για τα αποτελέσματα που θα επιτευχθούν με την υπογραφή της σύμβασης σιδηροδρομικών υπηρεσιών για τα επόμενα 15 χρόνια.
Η ασφάλεια, η ποιότητα και ο σεβασμός του περιβάλλοντος αποτελούν βασικούς στόχους που, μαζί με τον Υπουργό Υποδομών και Μεταφορών κ. Καραμανλή, σκοπεύουμε να πραγματοποιήσουμε με τις επενδύσεις που προβλέπονται στην Σύμβαση, χάρη στις καινοτόμες και πράσινες τεχνολογίες των οποίων η FSItaliane κατέχει ηγετική θέση στον κόσμο των σιδηροδρόμων.
Επιθυμώ, να ευχαριστήσω προσωπικά τον Υπουργό Υποδομών και Μεταφορών, κύριο Καραμανλή, τον Υπουργό Οικονομικών κύριο Σταϊκούρα, για την άψογη συνεργασία, και βεβαίως την Αυτήν Εξοχότητα Πρέσβη της Ιταλίας κυρία Patrizia Falcinelli, η οποία ήταν ο κρίσιμος σύνδεσμος μεταξύ της ΤΡΑΙΝΟΣΕ και της Ελληνικής Κυβέρνησης».
