- της Νατάσας Φραγκούλη
Τη στιγμή που εκατομμύρια Ουκρανοί πολίτες εγκαταλείπουν τη χώρα προς πιο ασφαλείς προορισμούς, με το κύμα των προσφύγων να αυξάνεται καθημερινά, η Ρωσία βρίσκεται εν τω μέσω ενός άλλου μεταναστευτικού ρεύματος. Ήδη περί του 70.000 εργαζόμενους στον χώρο της τεχνολογίας έχουν πει από τις 24 Φεβρουαρίου «αντίο» στη Ρωσία και αναζητούν την τύχη τους εκτός ρωσικών συνόρων, κυρίως στη Γεωργία, την Αρμενία και την Τουρκία.
Σε αυτούς, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Ρωσικού Συνδέσμου Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών, αναμένεται να προστεθούν άλλες 100.000 υψηλής εξειδίκευσης εργαζόμενοι από τον χώρο της τεχνολογίας μέχρι τα τέλη του Μαΐου. Πρακτικά, από την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία μέχρι τα τέλη του τρέχοντος μηνός, η Ρωσία θα έχει απωλέσει το 10% του εργατικού δυναμικού στον μείζονος σημασίας κλάδο της τεχνολογίας.
Οι επιπτώσεις του brain drain, που υφίσταται αυτή τη στιγμή η Ρωσία, ειδικά με το δεδομένο ότι αφορά εργαζόμενους από τον χώρο της τεχνολογίας -ένα εργατικό δυναμικό με υψηλή κινητικότητα και μεγάλη ζήτηση σε παγκόσμιο επίπεδο- θα είναι σίγουρα βαριές για την οικονομία της χώρας.
Διεθνείς αναλυτές, που παρακολουθούν τη ρωσική αγορά τεχνολογίας -ίσως υπερβάλλοντας σε έναν βαθμό- σημειώνουν ότι η τρέχουσα έξοδος των tech εργαζομένων από τη Ρωσία παραπέμπει στις συνθήκες που επικράτησαν κατά την επανάσταση των Μπολσεβίκων το 1917, όταν εκατομμύρια διανοούμενοι και μέλη της οικονομικής ελίτ εγκατέλειψαν τη χώρα. Μάλιστα, τονίζουν με νόημα ότι τότε η χώρα βρισκόταν εν τω μέσω ενός εμφυλίου πολέμου, ενώ σήμερα δεν υπάρχει πόλεμος στη Ρωσία.
Γυρίστε πίσω…
Η φυγή των ταλέντων από τον χώρο της τεχνολογίας, η οποία ναρκοθετεί τη λειτουργία μιας σειράς κλάδων της οικονομίας, συνδέεται σαφώς και με τις κυρώσεις της Δύσης προς τη Ρωσία, που είχαν ως αποτέλεσμα την αποχώρηση κορυφαίων εταιρειών του κλάδου, μεταξύ των οποίων οι IBM, Intel και Microsoft.
Η ρωσική κυβέρνηση, σύμφωνα με τους διεθνείς αναλυτές, είναι εξαιρετικά θορυβημένη από το brain drain που λαμβάνει χώρα στη Ρωσία. Δεν είναι τυχαία η επίκληση που αποδίδεται στον πρωθυπουργό της Ρωσίας, Μιχαήλ Μισούστιν: «Μην ανησυχείτε που η Apple φύγει, θα φτιάξουμε το δικό μας Apple Store».
Επίσης, δεν είναι καθόλου τυχαίο το γενναίο πακέτο μέτρων, που ανακοίνωσε ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιμήρ Πούτιν, προκειμένου να συγκρατήσει το διογκούμενο brain drain. Η ρωσική κυβέρνηση ενέκρινε ένα πρωτοφανές πακέτο κινήτρων, που παρέχει στις εταιρείες πληροφορικής φορολογικές ελαφρύνσεις.
Το ίδιο πακέτο μέτρων προσφέρει στους εργαζόμενους στον τομέα του ΙΤ χαμηλότοκα στεγαστικά δάνεια, αυξήσεις στους μισθούς και απαλλαγή από τον φόρο εισοδήματος για τα επόμενα τρία χρόνια. Επιπλέον, το σχετικό διάταγμα, που υπέγραψε ο Πούτιν, χορηγεί επίσης στους εργαζόμενους στον τομέα της πληροφορικής εξαίρεση από τη στρατιωτική θητεία, κάτι που πολλοί νέοι Ρώσοι προσπάθησαν να αποφύγουν φεύγοντας από τη χώρα.
Ψηφιακό έλλειμμα
Η Ρωσία είχε έλλειμμα σε ειδικευμένους εργαζόμενους στον τομέα της πληροφορικής ακόμη και πριν από την εισβολή της στην Ουκρανία. Το ρωσικό υπουργείο Ψηφιακής Ανάπτυξης τοποθέτησε πέρυσι την έλλειψη εργαζομένων στον τομέα της τεχνολογίας στη χώρα μεταξύ 500.000 και ενός εκατομμυρίου. Ο αριθμός αυτό, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις προ του πολέμου, αναμενόταν να φτάσει τα 2 εκατ. μέχρι το 2027.
Το brain drain εκτιμάται ότι θα αλλάξει ριζικά τη ρωσική βιομηχανία τεχνολογίας. Μιας βιομηχανία, η οποία είναι μεν μικρή σε σύγκριση με τις βιομηχανίες ενέργειας και μετάλλων, αλλά αναπτύσσεται ραγδαία τα τελευταία δέκα χρόνια και θεωρείται ανερχόμενη δύναμη για τη ρωσική οικονομία.
