- Γράφει η Νατάσα Φραγκούλη
Τον επενδυτικό της βηματισμό στον καίριο τομέα της έρευνας και ανάπτυξης (research & development -R&D) προσπαθεί να επιταχύνει η Ελλάδα. Το 2021, οι δαπάνες που έγιναν για Ε&Α στη χώρα ανήλθαν σε 2,635 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 141 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2020 (ποσοστό αύξησης 5,7%).
Σε συνδυασμό με την αύξηση, κατά 9,8%, του ΑΕΠ στην Ελλάδα το 2021, ο δείκτης “Ένταση Ε&Α”, που εκφράζει τις δαπάνες Ε&Α ως ποσοστό του ΑΕΠ, διαμορφώθηκε σε 1,45% από 1,51% το 2020. Οι επιχειρήσεις της χώρας συνεχίζουν να έχουν τη μεγαλύτερη συνεισφορά στις συνολικές δαπάνες Ε&Α. Το 2021 στον τομέα των επιχειρήσεων πραγματοποιήθηκαν δαπάνες Ε&Α ύψους 1,245 δισ. ευρώ (0,69% του ΑΕΠ), παρουσιάζοντας αύξηση 8,3% σε σχέση με το 2020.
Αύξηση των δαπανών Ε&Α καταγράφεται επίσης στον κρατικό τομέα, όπου πραγματοποιήθηκαν δαπάνες Ε&Α ύψους 579 εκατ. ευρώ (0,32% του ΑΕΠ), αυξημένες κατά 7,8% σε σχέση με το 2020. Σύμφωνα με τα προκαταρκτικά στοιχεία του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ΕΚΤ), στον τομέα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης οι δαπάνες Ε&Α ήταν 795,83 εκατ. ευρώ (0,44% του ΑΕΠ) -στα ίδια επίπεδα με το 2020.
Πηγές χρηματοδότησης
Όσον αφορά τις πηγές από τις οποίες χρηματοδοτήθηκαν οι δαπάνες Ε&Α, το 2021 το κράτος αποτελεί τη μεγαλύτερη πηγή χρηματοδότησης με 1,161 δισ. ευρώ. Σημαντική αύξηση σημειώθηκε στις δαπάνες E&A που χρηματοδοτήθηκαν από το κράτος μέσω του ΕΣΠΑ 2014-2020.
Αναλυτικότερα, η χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ ήταν συνολικά 335,54 εκατ. ευρώ (αύξηση 33,50%) και αφορούσε όλους τους τομείς: ‘
- τις επιχειρήσεις (139,18 εκατ. ευρώ),
- τον τομέα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (100,36 εκατ. ευρώ),
- τον κρατικό τομέα (95,02 εκατ. ευρώ) και
- τον τομέα ιδιωτικών μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων (0,98 εκατ. ευρώ).
Η δεύτερη μεγαλύτερη πηγή χρηματοδότησης των δαπανών Ε&Α του 2021 ήταν οι επιχειρήσεις, με ποσό 1,013 δισ. ευρώ. Το μεγαλύτερο μέρος, 925,82 εκατ. ευρώ, της χρηματοδότησης των επιχειρήσεων επενδύθηκε σε Ε&Α που διενεργείται από τις ίδιες τις επιχειρήσεις. Το υπόλοιπο χρηματοδότησε Ε&Α στην τριτοβάθμια εκπαίδευση (60,15 εκατ. ευρώ), στον κρατικό τομέα (25,53 εκατ. ευρώ) και σε ιδιωτικά μη κερδοσκοπικά ιδρύματα (1,74 εκατ. ευρώ).
Η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί την τρίτη κατά σειρά πηγή χρηματοδότησης Ε&Α, με 268,47 εκατ. ευρώ (ποσοστό 10,2% του συνόλου). Η ΕΕ χρηματοδότησε ερευνητικά έργα σε όλους τους τομείς εκτέλεσης Ε&Α, τις επιχειρήσεις (73,60 εκατ. ευρώ), τον τομέα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (103,60 εκατ. ευρώ), τον κρατικό τομέα (86,47 εκατ. ευρώ) και τον τομέα ιδιωτικών μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων (4,80 εκατ. ευρώ).
Περισσότεροι εργαζόμενοι στο R&D
Η αύξηση των δαπανών Ε&Α το 2021 είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση στην απασχόληση σε δραστηριότητες Ε&Α. Ο αριθμός των Ισοδυνάμων Πλήρους Απασχόλησης (ΙΠΑ), που αποδίδουν “θέσεις” πλήρους απασχόλησης, σε σχέση με το 2020, αυξήθηκε κατά 4,2% για το συνολικό προσωπικό σε Ε&Α και κατά 3,2% για τους ερευνητές.
Το συνολικό προσωπικό σε Ε&Α το 2021 ανέρχεται σε 60.537 θέσεις πλήρους απασχόλησης (ΙΠΑ) και οι ερευνητές σε 44.317 ΙΠΑ. Η μεγαλύτερη αύξηση καταγράφεται στον τομέα των επιχειρήσεων.
