Της Νατάσας Φραγκούλη
Το 1967, ο θεωρούμενος ως «προφήτης» του Ίντερνετ, Καναδός επικοινωνιολόγος, Μάρσαλ Μακ Λούαν, διατύπωσε την ιστορική για την επιστήμη της επικοινωνίας φράση «Το Μέσο είναι το Μήνυμα». Ο άνθρωπος που έχει χαρακτηριστεί ως «αρχιερέας της μαζικής κουλτούρας» και «μεταφυσικός των media» θέλησε με αυτή τη φράση να περιγράψει το πώς το περιεχόμενο ενός μηνύματος καθορίζεται τελικά από την τεχνολογία, που θα χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή και διάδοσή του.
Έκτοτε ο Μακ Λούαν έχει επιβεβαιωθεί αμέτρητες φορές για την ορθότητα του αποφθέγματος. Μία από αυτές τις αμέτρητες φορές, όπου αποδεικνύεται περίτρανα ότι το μέσο είναι αυτό που καθορίζει και το ίδιο το μήνυμα, αποτελεί πρόσφατη έρευνα για τη στάση των πολιτών απέναντι στη διαχείριση της κρίσης του COVID-19.
Η έρευνα λοιπόν (σ.σ. πρόκειται για το 5ο πανελλαδικό κύμα μετρήσεων της εταιρείας Prorata) αποτυπώνει τη συνολική ικανοποίηση των Ελλήνων πολιτών σε σχέση με τη διαχείριση της πανδημίας, καθώς και των οικονομικών συνεπειών της.
Ασχέτως των αποτελεσμάτων, που είναι ομολογουμένως ενδιαφέροντα, αφού δείχνουν μια σημαντική μείωση της ικανοποίησης, συγκριτικά με τις προηγούμενες μετρήσεις, το πιο εντυπωσιακό εύρημα -το οποίο δικαιώνει για άλλη μια φορά τον Καναδό γκουρού του Ίντερνετ είναι το εξής: η συχνότητα με την οποία ενημερώνεται κανείς για τις εξελίξεις μέσω της τηλεόρασης και μέσω των social media επηρεάζει με καταλυτικό τρόπο τη στάση του.
Ενδεικτικά, μεταξύ όσων ενημερώνονται καθημερινά από την τηλεόραση το 64% αξιολογεί θετικά τη διαχείριση της πανδημίας από την κυβέρνηση. Στον αντίποδα, μεταξύ όσων δεν ενημερώνονται ποτέ από το συγκεκριμένο μέσο η θετικές αξιολογήσεις αγγίζουν μόλις το 21%.
Αντίστροφα, μεταξύ όσων ενημερώνονται σε καθημερινή βάση και για αρκετές ώρες από τα social media το 63% αξιολογεί με αρνητικό πρόσημο τη διαχείριση της πανδημίας. Μεταξύ όσων δεν ενημερώνονται ποτέ από τα social media το ποσοστό θετικών αξιολογήσεων μειώνεται αισθητά στο 46%.
Ευθύνες
Παρόμοια εικόνα ανιχνεύεται και σε σχέση με την απόδοση ευθυνών για την διασπορά του ιού. Μεταξύ όσων ενημερώνονται καθημερινά από τη τηλεόραση το 57% πιστεύει ότι το μεγαλύτερο ή αποκλειστικό μερίδιο ευθύνης για τη διασπορά του κορωνοϊού φέρουν οι πολίτες ατομικά. Αντίστροφη εικόνα καταγράφεται μεταξύ όσων δεν ενημερώνονται ποτέ από το συγκεκριμένο μέσο, καθώς το 69% αυτών απαντάει πως την αποκλειστική ή μεγαλύτερη ευθύνη φέρει το κράτος.
Ε ναι λοιπόν κύριε Μακ Λούαν. Το μέσο παραμένει το μήνυμα…