- Του Δημήτρη Παπαδημητρίου, ιδρυτή και Managing Director της Startup Pathways
Sustainable Leadership. Τι είναι και πως συνδέεται με τις αρχές Βιώσιμης Ανάπτυξης; Είναι απλά ένα trend ή έχει ουσία; To 2014 δημιουργήθηκε στην Ελλάδα από την “Εξέλιξη” ο πρώτος Accelerator για την Αγροτική Ανάπτυξη, βασισμένος στις αρχές της Βιώσιμης Ανάπτυξης. Είχα την τύχη να είμαι μέντορας και εκπαιδευτής διαπιστώνοντας τότε ότι οι καινοτόμες πρωτοβουλίες απαιτούν πάντα και μία έτοιμη κοινωνία να τις αποδεχθεί… Πλέον, από άγνωστη έννοια και μετά από επιτακτική ανάγκη και αξία, ο σεβασμός των 17 Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης πλησιάζει στην ώρα της υποχρεωτικότητας και του compliance.
Το περασμένο 12μηνο είχα την τύχη να εκπαιδεύσω 18 scaleup και startups στην Ηγεσία με Αρχές Βιώσιμης Ανάπτυξης, κάποιες από αυτές στο πλαίσιο του SSE Accelerator* του οποίου το εκπαιδευτικό πρόγραμμα σχεδίασα για λογαριασμό της Microsoft. Τι σημαίνει λοιπόν sustainable leadership;
Τι ακριβώς περιλαμβάνει ο όρος Sustainable Leadership
Τι δεν περιλαμβάνει καταρχήν. Δεν περιλαμβάνει νέες δεξιότητες διοίκησης, δεν θα ανακαλύψουμε τον τροχό κινητοποίησης της ομάδας. Επίσης δεν περιλαμβάνει τεχνικές γνώσεις για κάθε έναν από τους 17 Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης. Ο manager δεν θα γίνει ξαφνικά ειδικός στη διαχείριση θαλάσιων πόρων ή στην καταπολέμηση της φτώχειας. Αυτή είναι μία μεγάλη παρεξήγηση που φοβίζει τις επιχειρήσεις και έχει οδηγήσει σε σημαντική καθυστέρηση τη διαμόρφωση ηγετών που συνειδητά υπερασπίζονται και ενσωματώνουν τις Αρχές Βιώσιμης Ανάπτυξης. Η Βιώσιμη Ανάπτυξη απαιτεί κυρίως τεχνική γνώση και εξειδίκευση. Η Ηγεσία με Αρχές Βιώσιμης Ανάπτυξης όμως δεν απαιτεί τεχνικές γνώσεις.
Μία εταιρεία που θα αποφασίσει να υιοθετήσει το νέο μοντέλο της Ηγεσίας με Αρχές Βιώσιμης Ανάπτυξης (Sustainable Leadership) πρέπει να καθοδηγήσει τον ηγέτη/manager να επανατοποθετηθεί αρχικά ο ίδιος και στη συνέχεια να σχεδιάσει και να οργανώσει την στρατηγική επανατοποθέτηση της ομάδας του σε ένα πλαίσιο σεβασμού και αφοσίωσης σε κάποιους από τους 17 στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης. Αυτόματα συζητάμε για τον σχεδιασμό ενός micromodel του vision-mission-values statement της ομάδας, συνδεδεμένο με τις Αρχές Βιώσιμης Ανάπτυξης που κάθε μονάδα μίας εταιρείας μπορεί να υπηρετήσει. Σε μικρότερες εταιρείες όπως μία startup επιβάλλεται ο επανασχεδιασμός του Product Journey / Service Journey ενσωματώνοντας κάποιους από τους 17 SDGs** και ο επανασχεδιασμός του Vision – Mission – Values Statement.
Μερικά απλά αλλά βασικά βήματα
Η διαδικασία επανατοποθέτησης προϋποθέτει:
- Προσωπική επανατοποθέτηση του ηγέτη, ενημέρωση του και επιλογή των SDGs που ο ίδιος και η ομάδα του μπορούν να υπηρετήσουν. Αναζήτηση και συνειδητοποίηση της αξίας των στόχων αυτών. 3 στόχοι είναι μία καλή αρχή! Η διαδικασία αυτή μπορεί να υλοποιηθεί μέσω της παρακολούθησης εκπαιδεύσεων, της συμμετοχής σε Συνέδρια, τη δημιουργία δικτύου μεντόρων, κ.λ.π. Η εμπειρία μας έχει αναδείξει τη δυσκολία να βρεθούν οι κατάλληλοι πόροι και φορείς στη χώρα μας για μία τέτοια διαδικασία μάθησης και επανατοποθέτησης ενός ηγέτη.
- Αναζήτηση από τον Ηγέτη και σύνδεση των στόχων αυτών με επιχειρηματικές ευκαιρίες που μπορεί να προκύψουν για την εταιρεία. Οι SDGs δεν είναι απλά trend, είναι εκτός από ευθύνη και μία νέα αγορά αλλά και μία επανατοποθέτηση του brand μίας επιχείρησης. Ο ηγέτης οφείλει να ανακαλύψει τις ευκαιρίες αυτές και να δημιουργήσει μία νέα στρατηγική. Συχνά οι στόχοι συνδέονται με οικονομία στα κόστη μίας εταιρείας (το πιο απλό παράδειγμα) ή στη δημιουργία οικονομικών κλίμακας και νέων συνεργασιών. Ο σχεδιασμός της στρατηγικής με τη χρήση του Business Model Canvas θα βοηθήσει σημαντικά στην δημιουργία συνολικής εικόνας της προσωπικής στρατηγικής ενός Ηγέτη / manager.
- Η κινητοποίηση της ομάδας του (με διάφορα μοντέλα κινητοποίησης που προτείνουμε) και η συμφωνία προσωπικών στόχων για κάθε μέλος της ομάδας. Η διαρκής παρακολούθηση για τη δέσμευση της ομάδας, το feedback για τον σκοπό αυτό, κλπ. Στο σημείο αυτό δεν ανακαλύπτουμε το τροχό, εντατικοποιούμε ωστόσο την προσπάθεια management ενός ηγέτη καθώς πρόκειται για αλλαγή συνειδήσεων και mindset άρα και συνηθειών και προσωπικών στόχων των μελλών της ομάδας.
- Η δημιουργία ενός ικανού δικτύου εντός ή εκτός της εταιρείας για την προώθηση της στρατηγικής αυτής και η διατήρηση της επικοινωνίαςμε το δίκτυο αυτό. Η εμπειρία μας τους προηγούμενους μήνες ανέδειξε την ανάγκη αυτή. Ένα σίκτυο “ξεκολλάει” τον ηγέτη σε δύσκολες στιγμές όταν το όραμα φαίνεται να συναντά εμπόδια ή γνωστικά κενά.
- Η μέτρηση της αξίας που παράγει η στρατηγική της ομάδας του ή της εταιρείας του. Η μέτρηση του impact είναι μία ιδιαίτερα δύσκολη διαδικασία και απαιτεί πολύ καλή οργάνωση στη συλλογή data και τακτική παρακολούθηση KPIs. Η μέτρηση είναι σημαντική για την επιβεβαίωση της αποτελεσματικότητας της στρατηγικής αλλά και για την προβολή του Sustainability Footrprint της εταιρείας, απαραίτητη πλέον για την λήψη χρηματοδότησης, για την αξιολόγηση από επενδυτές και σύντομα για compliance λόγους. Η δέσμευση της ομάδας προς τα νέα tasks που προκύπτουν από τα παραπάνω είναι αποκλειστική ευθύνη του ηγέτη.
- Ο επανασχεδιασμός του προϊόντος ή της υπηρεσίας, εξωτερικής (τελικό προϊόν) ή εσωτερικής (operational μονάδα) με εργαλεία καινοτομίας (εγώ χρησιμοποιώ service design -και όχι μόνο) ώστε το νέο όραμα που περιλαμβάνει Αρχές Βιώσιμης Ανάπτυξης να απεικονίζεται και στο προϊόν που παράγει η ομάδα του ηγέτη/manager.
Εν ολίγοις, Sustainability Leadership είναι ο επαναπροσδιορισμός του purpose και της στρατηγικής του ηγέτη με σκοπό να γίνει πρεσβευτής της αλλαγής προς ένα sustainable mindset και μία sustainable προοπτική του πλανήτη και του ανθρώπινου είδους και να παρακαινήσει το σύνολο της ομάδας του προς τον ίδιο σκοπό. Δεν απαιτεί τεχνικές γνώσεις ούτε νέα εργαλεία Leadership. Απαιτεί όμως μεθοδολογία, επανατοποθέτηση και δημιουργικότητα. Για τον λόγο αυτό και “εκπαιδεύεται” και αποτελεί παράλληλα και αντικείμενο coaching.
*SSEAccelerator: Sustainable Social Entrepreneurship Accelerator, 4μηνο πρόγραμμα ενίσχυσης Startups που υλοποίησε η Microsoft το 2022 σε συνεργασία με την Startup Pathways.
**SDGs : Sustainable Development Goals – βλέπε και THE 17 GOALS | Sustainable Development (un.org)
