Η post-Covid εποχή έφερε μαζί της ταχύτατες ψηφιακές και τεχνολογικές αλλαγές στον επιχειρηματικό κόσμο. Πόσο έτοιμοι είμαστε να τις υιοθετήσουμε; Πώς διαμορφώνεται από εδώ και πέρα το IT τοπίο;
Παρά τις αρκετές διαφωνίες που «ξύπνησε» σε πολλά επίπεδα η πανδημία, σε ένα πράγμα συμφωνούμε όλοι ομόφωνα: στο ότι λειτούργησε ως επιταχυντής (accelerator) ψηφιακών αλλαγών. Αλλαγών που σιγόβραζαν στο επιχειρηματικό καζάνι για χρόνια, αλλά τώρα χρειάστηκε να γίνουν γρήγορα και αποφασιστικά.
Η νέα εποχή δείχνει ότι οι επιχειρήσεις που ενσωμάτωσαν μέχρι στιγμής ψηφιακές πρακτικές και τεχνολογικές λύσεις, έχουν πολύ περισσότερες πιθανότητες για μια βιώσιμη πορεία στην απαιτητική αυτή φάση της οικονομίας.
Πώς αλλάζει η ζήτηση στην αγορά εργασίας;
Οι προοπτικές απασχόλησης μπορεί να μην εξελίσσονται αυξητικά για το Δ’ τρίμηνο του 2020. Παρ’ όλα αυτά, τη ζημιά που δημιουργεί η πραγματικότητα του Covid, επιχειρεί να την αντισταθμίσει η ψηφιακή μεταστροφή που συντελείται, σύμφωνα με την Manpower. Πώς; Προέκυψε μεγαλύτερη αναγκαιότητα για θέσεις εργασίας που σχετίζονται με την Πληροφορική, τον Προγραμματισμό και τις Νέες Τεχνολογίες. Η ανάγκη για ανθρώπους δεν μειώνεται. Ακόμα και όσοι πίστευαν ότι η επέλαση του ψηφιακού μετασχηματισμού θα πλήξει την αγορά Ανθρώπινου Δυναμικού, διαψεύστηκαν.
Ο αυτοματισμός όχι μόνο δεν μείωσε τα τελευταία χρόνια τις θέσεις Ανθρώπινου Δυναμικού, αλλά δημιούργησε μια νέα ώθηση: το 86% των ελληνικών επιχειρήσεων που ρωτήθηκαν σε τελευταία (2019) έρευνα της ManpowerGroup, σχετικά με την επίδραση του αυτοματισμού στις θέσεις εργασίας, δήλωσαν ότι σχεδιάζουν να αυξήσουν ή να διατηρήσουν τον αριθμό εργαζομένων τους, ακριβώς λόγω του αυτοματισμού.
Παρά τα πεσμένα δεδομένα λόγω του κορωνοϊού, υπάρχει συνεχιζόμενη ή και αυξανόμενη ζήτηση για επαγγέλματα IT, για ειδικούς κυβερνοασφάλειας, για Data Analysts, για Solution Architects, για Software και App Developers.
Υπάρχουν αρκετά ταλέντα για να καλύψουν τις κενές Tech & IT θέσεις;
Η ταχύτητα του Digital Transformation είναι υψηλότερη από την ταχύτητα ανάδυσης νέων Tech ταλέντων. Με λίγα λόγια: όλες οι χώρες παγκοσμίως (κι όχι μόνο η Ελλάδα) πασχίζουν να καλύψουν Tech & IT θέσεις. Το talent/skill shortage είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο.
Στην Ελλάδα τα νούμερα προ Covid-19 (μέχρι τις αρχές του 2020) μιλούσαν για ένα 77% των Ελλήνων εργοδοτών που δυσκολεύονταν να βρουν άτομα για ανοικτές θέσεις εργασίας. Μέρος του προβλήματος είναι ότι η πλειοψηφία των επιχειρήσεων δεν ξέρει πώς να εντοπίσει αληθινά ταλέντα, και κυρίως Ταλέντα του Τεχνολογικού Κλάδου.
Σε ποιους τομείς παρατηρείται η μεγαλύτερη ψηφιακή επιτάχυνση;
Το τελευταίο διάστημα, ακόμα και παραδοσιακοί κλάδοι στην Ελλάδα όπως η γεωργική παραγωγή, κάνουν μεγάλη τεχνολογική στροφή. Οι εξελίξεις στην τεχνητή νοημοσύνη, το IoT (Internet of Things), το blockchain και τις υπόλοιπες ψηφιακές τεχνολογίες αξιοποιούνται πλέον από κλάδους επιχειρήσεων που μέχρι πρότινος δεν θα φανταζόμασταν. Η Τεχνητή Νοημοσύνη (Artificial Intelligence) για παράδειγμα εφαρμόζεται σήμερα σε ένα τεράστιο πεδίο: από την Γεωργική Παραγωγή και την Κτηνοτροφία μέχρι τις Μεταφορές και τη Βιομηχανία. Δηλαδή όπου υπάρχει ανάγκη από γρήγορη και ακριβή αναγνώριση εικόνων, ομιλίας ή προτύπων και λήψης αποφάσεων, ακόμα και στην αξιολόγηση επιχειρηματικού κινδύνου (business risk assessment), αλλά και την εξοικονόμηση πόρων.
Κι όσο εξαπλώνεται η χρήση του AI τόσο γεννιούνται ανάγκες για κάλυψη θέσεων σε development, programming, testing, υποστήριξη και συντήρηση, μεταξύ πολλών άλλων. Να το πούμε πιο απλά; H νέα digital πραγματικότητα, δεν αφορά πια μόνο digital και software εταιρείες. Αφορά το σύνολο σχεδόν του επιχειρείν στην Ελλάδα.
Ποια είναι τα tech trends σήμερα και πόσο αλλάζουν το τοπίο;
Εκτός από την Τεχνητή Νοημοσύνη που έχει δημιουργήσει αρκετό buzz, πολλά ακόμα tech trends εξελίσσονται διαμορφώνοντας ένα νέο σκηνικό:
- To Machine Learning, που είναι κομμάτι της Τεχνητής Νοημοσύνης, όπως και οι υποκατηγορίες του: τα Νευρωνικά Δίκτυα (Neural Networks), το NLP (Natural Language Processing) και το Deep Learning.
- Το Edge Computing, που προκύπτει ως ανάγκη αποκέντρωσης των ΙΤ υποδομών ώστε να έρθουν πιο κοντά στην πηγή των δεδομένων/data, δηλαδή στο «άκρο» του δικτύου. Αποτελεί τον διάδοχο του Cloud Computing.
- Η Κυβερνοασφάλεια / Cyber Security που ήδη στην εποχή του COVID διογκώθηκε ως ανάγκη λόγω της εξ αποστάσεως εργασίας.
- To Internet of Things (IoT) που έχει κάνει τα πρώτα του βήματα ενώνοντας συσκευές μεταξύ τους και επιτρέποντάς τους να ανταλλάσσουν “γνώση” και πληροφορίες.
- Το 5G που αναμένεται να ομαλοποιήσει και να υπερ-επιταχύνει τα δίκτυα που χρησιμοποιούμε.
Το Blockchain, που φέρνει την επόμενη μέρα στην κρυπτογράφηση και αυξάνει τα επίπεδα ασφαλείας στις διάφορες συναλλαγές μας.
Προβάδισμα στον κόσμο του IT λόγω πανδημίας;
Οι αλλαγές που συνόδευσαν την πανδημία, δηλαδή η εργασία εξ αποστάσεως, το ευέλικτο ωράριο κλπ, λειτούργησαν αποδιοργανωτικά, σαν disruption, για πολλά επαγγέλματα, αλλά όχι για τα Τεχνολογικά. Developers, data scientists, υπεύθυνοι e-commerce και λοιποί εργαζόμενοι της τεχνολογίας ήταν συνηθισμένοι σε αυτές τις εργασιακές πρακτικές, οπότε κράτησαν ένα σαφές προβάδισμα.
Επίσης το IT ήταν ήδη εξοικειωμένο με έναν τρόπο δουλειάς που πλέον συζητείται ευρέως: το agile. Οι εταιρείες σήμερα καλούνται να δημιουργήσουν agile (ευέλικτες) ομάδες, ομάδες πολυ-συλλεκτικές, πολυ-λειτουργικές, ομάδες που συνδυάζουν πληθώρα δεξιοτήτων. Κι αυτό θυμίζει αρκετά τον τρόπο που τμήματα IT δουλεύουν εδώ και πολλά χρόνια. Το IT φαίνεται να έχει ήδη ζήσει, ότι οι υπόλοιποι ζούμε τώρα.
Οι tech θέσεις αποδείχτηκαν πιο ανθεκτικές απέναντι στον COVID επειδή:
1. Οι εργαζόμενοι στο Tech & IT ήταν από πριν εξοικειωμένοι με τον digital τρόπο δουλειάς.
2. Αρκετοί είναι συνηθισμένοι σε remote εργασίες / τηλεργασία.
3. Είχαν ανέκαθεν μεγαλύτερη ευελιξία σε εναλλακτικούς τρόπους εργασίας (ευέλικτο ωράριο κλπ).
4. Έχουν agile τρόπο δουλειάς / σχηματίζουν agile ομάδες.
5. Διαθέτουν skills που είναι in demand, πράγματα που τους κάνουν περιζήτητους ακόμα και σε περιόδους «κρίσης».
Ποια skills ξεπροβάλλουν σήμερα ως πιο σημαντικά;
Ζούμε τις πιο ριζικές μεταβολές στην αγορά εργασίας που έχουν συμβεί από τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο. Είναι σαν να μετατοπίζονται οι «τεκτονικές πλάκες της εργασίας», φέρνοντας στο φως όχι μόνο νέα επαγγέλματα αλλά και νέες δεξιότητες. Στην κορυφή των δεξιοτήτων σήμερα βρίσκονται οι τεχνολογικές γνώσεις και η ψηφιακή ευμάθεια.
Τα digital skills δημιουργούν μια μεγάλη «βεντάλια» που ξεκινάει από απλές ψηφιακές δεξιότητες μέχρι πιο σύνθετες και εξειδικευμένες όπως για παράδειγμα η ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, η ανάπτυξη λογισμικού και η ανάλυση δεδομένων. Παρ’ όλα αυτά το σημείο-κλειδί είναι ότι οι ψηφιακές δεξιότητες για πρώτη φορά πηγαίνουν χέρι-χέρι με τις προσωπικές δεξιότητες, με τα human ή soft skills.
Το να είναι κάποιος καλός στην ψηφιακή διαχείριση πρέπει να συνοδεύεται και από το να είναι καλός σε ανθρώπινες διαδικασίες όπως η επικοινωνία, η αναλυτική σκέψη και το learnability (μαθησιμότητα ή εκμαθησιμότητα όπως άτεχνα μεταφράζονται).
Recruiting αλλά και upskilling: το ζητούμενο της εποχής
Το να βρίσκεις τους κατάλληλους υποψηφίους για μια επιχείρηση είναι πολύ σημαντικό. Η ομάδα Συμβούλων ΙΤ της ManpowerGroup έχει πολυετή εμπειρία δουλεύοντας για γνωστές Εταιρείες Συμβούλων FinTech & IT, ενώ μέλη της ομάδας έχουν Software Engineering background, γεγονός που μας δίνει τη δυνατότητα να διεξάγουμε για τους υποψηφίους σας μια απολύτως χρήσιμη τεχνική αξιολόγηση πρώτου επιπέδου, παίζοντας καθοριστικό ρόλο στις recruiting ανάγκες σας.
Ως ζητούμενο της εποχής όμως αναδεικνύεται και το upskilling, το πόσο μεριμνά μια επιχείρηση στο να δώσει τη δυνατότητα στους εργαζομένους της να αναπτυχθούν, να βελτιωθούν, να αποκτήσουν νέες δεξιότητες, καλύτερη εξοικείωση με τις ψηφιακά μέσα. Αυτό είναι ένα στοίχημα που πρέπει να κερδηθεί, και κυρίως ως προς το μεγαλύτερο σε ηλικία δυναμικό, που μοιάζει να μένει πίσω σε ψηφιακά skills.
Τα καλά νέα είναι ότι πρόβλεψη έρευνας της ManpowerGroup έδειξε ότι για φέτος το 84% των παγκόσμιων οργανισμών και το 88% των ελληνικών, είχαν πρόθεση να φροντίσουν για το upskilling του εργατικού δυναμικού τους.
Ψηφιακός μετασχηματισμός τελικά σημαίνει μόνο προσαρμογή στην καινοτομία;
Ένα μεγάλο φωτεινό «όχι» είναι αναμμένο ως απάντηση σε αυτή την ερώτηση. Η επένδυση και προσαρμογή στη καινοτομία είναι ένας μόνο από τους 4 πυλώνες του «Ψηφιακού Μετασχηματισμού». Οι υπόλοιποι 3 είναι:
Στρατηγική Aνθρώπινου Δυναμικού: Στρατηγική στο κομμάτι της οργάνωσης, αλλά στο κομμάτι της εύρεσης, διατήρησης και ανάπτυξης του δυναμικού σας. Ξέρετε ποιο είναι το potential του Δυναμικού σας; Ξέρετε πώς να αξιολογήσετε σωστά τα digital και human skills του, ώστε να ενσωματώσετε τον κάθε εργαζόμενο στη σωστή θέση; Ξέρετε πώς να φτιάξετε agile ομάδες; Η ManpowerGroup σας βοηθάει με μια πραγματικά σφαιρική προσέγγιση Στρατηγικής Ανθρώπινου Δυναμικού (Workforce Strategy) σε όλη την Ελλάδα.
Βασικό κομμάτι της χάραξης Στρατηγικής είναι και η γνώση του τι πραγματικά αναζητούν οι εργαζόμενοι (κυρίως σε αυτήν την αστάθμητη COVID-19 εποχή). Ειδικά για αυτό τον σκοπό, για να σφυγμομετρήσουμε τις στάσεις των εργαζομένων σήμερα διεξάγαμε μια μεγάλη έρευνα ρωτώντας περισσότερα από 8.000 άτομα σε 8 χώρες αναφορικά με το πώς βλέπουν το εργασιακό τους μέλλον.
Κουλτούρα: Ο οργανισμός σας ενθαρρύνει την ανάπτυξη των ψηφιακών δεξιοτήτων; Πώς χειρίζεται τις δυνατότητες που έχει το Ανθρώπινο Δυναμικό του;
Πρακτικές: Πώς διευκολύνει ο ψηφιακός μετασχηματισμός τις εταιρικές διαδικασίες (από τη συνέντευξη μέχρι το induction, και από τη συνεργασία ανάμεσα στα τμήματα μέχρι τη λήψη αποφάσεων); Πώς τα ψηφιακά σας μέσα βελτιώνουν το Customer Experience (την εμπειρία πελάτη); Πώς χειρίζεστε τα data (δεδομένα) για να εξάγετε συμπεράσματα;
Ποια είναι η ψηφιακή εμπειρία που θέλουμε να προσφέρουμε λοιπόν;
Όλα τα παραπάνω δεδομένα και ερωτήματα, συμπυκνώνονται σε ένα βασικό ζήτημα: «Ποια είναι η ψηφιακή εμπειρία που θέλετε να προσφέρετε;». Μέχρι πρότινος οι εμπειρίες που προσέφερε μια εταιρεία σε εργαζόμενους, πελάτες και τρίτα μέρη, ήταν εν πολλοίς συνδεδεμένες με το “δια ζώσης”.
Τώρα το βάρος έχει πέσει στην ψηφιακή εμπειρία που προσφέρουμε. Οι εταιρείες πρέπει να επανεξετάσουν πώς χειρίζονται την ηγεσία τους στην ψηφιακή εποχή: από τις διαδικασίες recruiting που εφαρμόζουν (ναι, το HR έχει γίνει πιο ψηφιακό από ποτέ), μέχρι την εμπιστοσύνη και το loyalty που χτίζουν μέσα από τα ψηφιακά τους assets. Από εδώ και πέρα, θα νιώθουμε όλο και περισσότερο απτές εργασιακές αλλαγές γύρω μας – και τον παλμό θα τον δίνει μια μερικώς αυτοματοποιημένη, τεχνολογική… καρδιά.
