Η «επανάσταση» της Τεχνητής Νοημοσύνης έρχεται με πολλές υποσχέσεις να δώσει λύσεις και πολύτιμα εργαλεία και σε τομείς που δεν θα ήταν ποτέ στην πρώτη γραμμή της φαντασίας των δημιουργών της. Όπως στην προσπάθεια ερευνητών της Ιστορίας και της Αρχαιολογίας, που αναζητούν απαντήσεις σε μυστήρια αιώνων μέσα από πολυάριθμα ευρήματα, όπως αντικείμενα που χρονολογούνται από την ελληνορωμαϊκή εποχή.
Το National Geographic παραθέτει την ιστορία μιας ομάδας, τα μέλη της οποίας προσπαθούσαν να διαβάσουν έναν πάπυρο 2.000 ετών χωρίς να τον ξετυλίξουν και τη λύση που έδωσε ένας φοιτητής. Το χειρόγραφο ήταν μέρος μιας κρύπτης παπύρων που θάφτηκαν και απανθρακώθηκαν από την έκρηξη του Βεζούβιου, η οποία κατέστρεψε την Πομπηία το 79 μ.Χ.
Ένας φοιτητής, ο Λούκας Φάριτορ, που κάνει την πρακτική του στην Space X, είχε παρακολουθήσει ένα podcast της ομάδας που ασχολείτο με τον πάπυρο και του κέντρισε το ενδιαφέρον. «Ήξερα ότι πρέπει να δουλέψω πάνω σε αυτό. Πολλά πράγματα μου έμοιαζαν πραγματικά συναρπαστικά, καθώς θα μπορούσε κανείς να ανακαλύψει μια νέα βιβλιοθήκη από τον αρχαίο κόσμο», δήλωσε σχετικά.
Ο Φάριτορ μελέτησε αξονικές τομογραφίες τμημάτων και εκπαίδευσε ένα μοντέλο μηχανικής μάθησης για να εντοπίσει την υφή του απανθρακωμένου μελανιού. Κάποια στιγμή, όσο ο ίδιος βρισκόταν σε ένα πάρτι, χρησιμοποίησε το κινητό τηλέφωνό του για να συνδεθεί στην επιφάνεια εργασίας του και έβαλε το μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης του να δουλέψει πάνω στην εικόνα που μόλις είχε αναρτηθεί διαδικτυακά. Όταν λίγες ώρες αργότερα έλεγξε το τηλέφωνό του, είδε τα ελληνικά γράμματα πι, όμικρον και ρο να αχνοφαίνονται.
«Μόλις είχα ανακαλύψει τρία γράμματα από τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, ήταν μια πολύ ωραία στιγμή. Το έστειλα στους διοργανωτές και στη μαμά μου», δήλωσε ενθουσιασμένος.
Τα γράμματα αποδείχθηκε ότι αποτελούσαν μέρος της ελληνικής λέξης «μωβ», καθιστώντας τον Φάριτορ τον πρώτο άνθρωπο που διέκρινε λέξη αυτού του παπύρου από τότε που θάφτηκε κάτω από δεκάδες μέτρα ηφαιστειακών συντριμμιών. Ο πάπυρος ήταν ένας από τους περίπου χίλιους που ανακτήθηκαν τη δεκαετία του 1700 μετά την ανακάλυψη της βίλας, η οποία βρίσκεται κάτω από τη σύγχρονη πόλη Ercolano. Οι μελετητές λένε ότι αυτός ο θησαυρός ήταν πιθανότατα η ελληνική βιβλιοθήκη του επικούρειου φιλοσόφου και ποιητή Φιλόδημου.
Αν οι μελετητές μπορέσουν να διαβάσουν με ασφάλεια και ευκολία τους παπύρους, τότε θα δούμε πολύ περισσότερο ιστορικό υλικό από την αρχαιότητα να έρχεται στο φως.