Στη μάχη της πατέντας, η οποία συχνά γίνεται διαβατήριο για την εξασφάλιση χρηματοδότησης, ρίχνονται οι ελληνικές νεοφυείς επιχειρήσεις. Σήμερα, το 16% των startups στην Ελλάδα έχει καταθέσει αίτηση για την κατοχύρωση της ευρεσιτεχνίας της, ενώ το 3% για την κατοχύρωση μιας πατέντας.
Η συγκεκριμένη επίδοση, αν και δεν είναι από τις υψηλότερες στην Ευρώπη, φέρνει τη χώρα μας σε μια αξιοπρεπή θέση μεταξύ των ευρωπαϊκών startups, που επίσης δίνουν τη μάχη της πατέντας, η οποία και περίπλοκη και εξόχως κοστοβόρα είναι. Οι χώρες με τον μεγαλύτερο πληθυσμό startups, που έχουν υποβάλει αίτηση για διπλώματα ευρεσιτεχνίας και εμπορικά σήματα είναι η Φινλανδία και η Αυστρία, όπου το 42% των νεοφυών εταιρειών -και στις δύο χώρες- έχει μπει σε αυτή τη διαδικασία.
Μεγάλη κινητικότητα για την κατοχύρωση πατεντών εκδηλώνουν επίσης οι γερμανικές και ελβετικές νεοφυείς εταιρείες, με 4 στις 10 να καταθέτουν αιτήσεις κατοχύρωσης πατεντών, ενώ ακολουθούν η Ιταλία (39%) η η Νορβηγία (37%). Οι νεοφυείς εταιρείες στη Σουηδία (34%), τη Δανία (34%), την Ελβετία (32%) και την Τσεχική Δημοκρατία (31%) είναι επίσης εξόχως κινητικές στην κατοχύρωση πατεντών και εμπορικών σημάτων.
Η κατοχή ενός διπλώματος ευρεσιτεχνίας, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιοποίησε το Γραφείο Διανοητικής Ιδιοκτησίας της ΕΕ (EUIPO), δεν αποτελεί απλά ένα σημαντικό asset στο παλμαρέ μια νεοφυούς εταιρείας, αλλά φέρνει τις startups πιο κοντά στις πηγές κεφαλαίων.
Για την ακρίβεια, οι νεοσύστατες επιχειρήσεις με διπλώματα ευρεσιτεχνίας και εμπορικά σήματα είναι 10 φορές πιο επιτυχημένες στην εξασφάλιση χρηματοδότησης, ειδικά κατά τη διάρκεια των αρχικών σταδίων εκκίνησης ή πρώιμης ανάπτυξης. Ειδικά για κλάδους όπως το deep tech, που έχουν υψηλότερες κεφαλαιακές ανάγκες, η κατοχή ενός διπλώματος ευρεσιτεχνίας αποτελεί εφαλτήριο για πρόσβαση στη χρηματοδότηση.
Σαρώνει η βιοτεχνολογία
Από τις πιο ενεργητικές στην κατοχύρωση πατεντών είναι οι startups του τομέα της βιοτεχνολογίας, με σχεδόν τις μισές νεοσύστατες επιχειρήσεις του συγκεκριμένου κλάδου να χρησιμοποιούν διπλώματα ευρεσιτεχνίας ή καταχωρημένα εμπορικά σήματα.
Άλλοι τομείς έντασης διανοητικής ιδιοκτησίας είναι η μηχανική (με 25% των χρηστών διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας και 38% των χρηστών εμπορικών σημάτων), η υγειονομική περίθαλψη (20% των χρηστών διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας και το 40% των χρηστών εμπορικών σημάτων) και η μεταποίηση (20% των χρηστών διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας και 36% των χρηστών εμπορικών σημάτων).
Πολύ καλά στην κατοχύρωση πατεντών σκοράρουν και οι startups από τους κλάδους της τεχνολογίας πληροφοριών (20%), της ενέργειας (19%), των φυσικών πόρων (18%) και της βιωσιμότητας (17%).
Ο δρόμος για τη χρηματοδότηση
Αν και οι startups, που βρίσκονται σε growth στάδιο, δεν φαίνεται να αντιμετωπίζουν δομικά ζητήματα στην εύρεση χρηματοδότησης, ωστόσο, οι νεοφυείς εταιρείες σε αρχικά στάδια λειτουργίας όντως δυσκολεύονται να σηκώσουν κεφάλαια στη σημερινή συγκυρία.
Σχέδιο έκθεσης του European Parliament’s Committee on Industry, Research and Energy, που δημοσιεύθηκε τον Σεπτέμβριο του 2023, διαπιστώνει ότι η πρόσβαση σε κεφάλαια εξακολουθεί να αποτελεί σημαντικό εμπόδιο για τις νεοφυείς σε pre seed στάδιο, όπως και σε πρώιμο στάδιο ανάπτυξης. «Στο περίπλοκο αυτό τοπίο των νεοσύστατων επιχειρήσεων, τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας και τα εμπορικά σήματα αναδεικνύονται ως ζωτικά μέσα για την ανταγωνιστικότητα» αναφέρει ο EUIPO.
