Μπορεί να γίνονται προσπάθειες, όμως οι αργοί ρυθμοί φέρνουν την Ελλάδα στην τελευταία θέση μεταξύ των χωρών της ΕΕ σε επίπεδα συνδεσιμότητας και δυστυχώς, δεν έχει σημειωθεί βελτίωση στην κατάταξη σε σχέση με το 2017 (DESI 2018).
Η συνολική βαθμολογία συνδεσιμότητας της Ελλάδας είναι 33,4 σε σύγκριση με τον μέσο όρο της ΕΕ σε ποσοστό 50,1, σύμφωνα με το DESI 2020. Η συνολική διείσδυση σταθερών ευρυζωνικών συνδέσεων εξακολουθεί να εξελίσσεται με αργούς ρυθμούς, με ποσοστό που ανέρχεται στο 76% (κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ που είναι 78%).
Αυτό μπορεί να οφείλεται στις τιμές, οι οποίες παραμένουν σχετικά υψηλές σε σύγκριση με τον μέσο όρο της ΕΕ, όπως καταγράφει το DESI 2020, καθώς η Ελλάδα το 2018 κατατάχθηκε τελευταία και τώρα κατατάσσεται 26η μεταξύ των χωρών ΕΕ και στον δείκτη τιμών ευρυζωνικών συνδέσεων. Επιπλέον, η διείσδυση ευρυζωνικών επικοινωνιών ταχύτητας τουλάχιστον 30 Mbps παρουσιάζει αύξηση 6,4 ποσοστιαίων μονάδων (από 11,3 το 2018 σε 17,7 το 2019).
Η αύξηση αυτή θα μπορούσε να αποδοθεί στην σταδιακή ανάπτυξη του δικτύου και στις συναφείς εκστρατείες αγοράς για το διαδίκτυο υψηλής ταχύτητας και τα σχετικά βίντεο συνεχούς ροής (video streaming). Από την άλλη πλευρά, η διείσδυση ευρυζωνικών επικοινωνιών ταχύτητας τουλάχιστον 100 Mbps σημείωσε ελαφρά αύξηση, από 0,3% το 2018 σε 0,8% το 2019.
Η Ελλάδα άρχισε επιτέλους να συμμετέχει στην ανάπτυξη δικτύων πολύ υψηλής χωρητικότητας.
Ωστόσο, αναγνωρίζεται ότι η Ελλάδα προχωρά με ιδιαίτερα ταχύ ρυθμό στην κάλυψη ευρυζωνικών επικοινωνιών υψηλής ταχύτητας (NGA), αφού σημείωσε σημαντική πρόοδο 15 ποσοστιαίων μονάδων το 2019 και έφτασε σε ποσοστό 81%, ήτοι μόλις 5 ποσοστιαίες μονάδες κάτω από τον μέσο όρο του 86% της ΕΕ.
Επιπλέον, η χώρα άρχισε επιτέλους να συμμετέχει στην ανάπτυξη δικτύων πολύ υψηλής χωρητικότητας και η κάλυψη σταθερών δικτύων πολύ υψηλής χωρητικότητας έφθασε το 7% από 0% το προηγούμενο έτος, ωστόσο βρίσκεται πολύ πιο κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ που είναι 44%.
Παρά την αύξηση της διείσδυσης κινητών ευρυζωνικών επικοινωνιών κατά 11 μονάδες, ο τρέχων αριθμός είναι 86 συνδρομές ανά 100 άτομα, κατά πολύ χαμηλότερος από τον μέσο όρο των 100 συνδρομών ανά 100 άτομα στην ΕΕ. Οι επιδόσεις της Ελλάδας όσον αφορά την τεχνολογία 4G είναι καλύτερες, καθώς η μέση κάλυψη ανέρχεται σε 97%, υπερβαίνοντας ελαφρώς τον μέσο όρο της ΕΕ (96%).
Βίβλος Ψηφιακού Μετασχηματισμού
Η Ελλάδα βρίσκεται επίσης σε διαδικασία επικαιροποίησης του Εθνικού Σχεδίου Ευρυζωνικής Πρόσβασης και σε οριστικοποίηση της «Βίβλου Ψηφιακού Μετασχηματισμού», πρωτοβουλίες που θα οδηγήσουν σε μια διαρθρωμένη, πραγματοποιήσιμη και μετρήσιμη ψηφιακή στρατηγική για την Ελλάδα.
Οι σχετικές ανακοινώσεις αναμένονται εντός του 2020. Η δράση «Υποδομές Υπερυψηλής Ευρυζωνικότητας: Ultra-Fast Broadband» (UFBB), η οποία στοχεύει στο να βοηθήσει τη χώρα να καλύψει τα κενά στον τομέα της συνδεσιμότητας πολύ υψηλής ταχύτητας και να επιτύχει τους στόχους της όσον αφορά την «κοινωνία των gigabit», αποτελεί μείζον έργο υποδομών ευρυζωνικών επικοινωνιών και βασική προτεραιότητα της Ελλάδας.
Το UFBB θα καταστεί λειτουργικό από τον Μάιο του 2021.
Η Ελλάδα προσδοκά ότι το συγκεκριμένο έργο θα προσελκύσει νέους παράγοντες στην αγορά, που δραστηριοποιούνται αποκλειστικά στον τομέα της χονδρικής, και θα απελευθερώσει διατομεακές συνέργειες. Το υπουργείο προγραμματίζει την υπογραφή των συμβάσεων κατά το τελευταίο τρίμηνο του 2020.
Ο συνολικός προϋπολογισμός του έργου εκτιμάται σε 700 εκατ. ευρώ, από τα οποία 300 εκατ. ευρώ αποτελούν δημόσια χρηματοδότηση. Η υπερταχεία ευρυζωνικότητα (UFBB), εγκρίθηκε στις 31 Ιουλίου 2019 βάσει των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις, και στις 31 Ιανουαρίου 2020 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε τη χρηματοδότηση της ΕΕ για το έργο UFBB ύψους 223 εκατ. ευρώ, με σκοπό την παροχή σύγχρονης και ταχείας πρόσβασης στο διαδίκτυο στους χρήστες σε όλη τη χώρα. Αναμένεται ότι το έργο θα καταστεί λειτουργικό από τον Μάιο του 2021 και ότι θα επωφεληθούν από αυτό 11 εκατομμύρια άτομα περίπου.
Οι τρεις φορείς εκμετάλλευσης στους οποίους η Εθνική Ρυθμιστική Αρχή (ΕΕΤΤ) έχει διαθέσει αποκλειστικά τομείς αξιοποίησης της εγκατάστασης ΕΕΤΤ, έχουν συσσωρεύσει καθυστερήσεις στο αρχικό σχέδιο ανάπτυξης λόγω κωλυμάτων που αφορούν την παροχή ηλεκτρικής ενέργειας και τη χορήγηση αδειών.
Αν και το μεγαλύτερο μέρος της εγκατάστασης ΕΕΤΤ στο πλαίσιο του σχεδίου διανυσμάτωσης (vectoring), αφορά την υλοποίηση FTTC/VDSL δικτύων πρόσβασης vectoring, οι φορείς εκμετάλλευσης αναπτύσσουν επίσης FTTH δίκτυα σε άλλες περιοχές. Τον Ιανουάριο του 2020 ανακοίνωσαν περαιτέρω σχέδια ανάπτυξης δικτύων που βασίζονται σε οπτικές ίνες, εκτός της τεχνολογίας διανυσμάτωσης.
Η Ελλάδα προγραμματίζει επίσης ένα «έργο υποβρύχιων καλωδίων» στην κατεύθυνση επίτευξης των στόχων της όσον αφορά την «κοινωνία των gigabit» στα ελληνικά νησιά, προώθησης της ψηφιακής συνοχής και δημιουργίας κατάλληλων ευκολιών οπισθόζευξης. Το έργο αφορά 43 υποβρύχιες συνδέσεις συνολικού μήκος 2 400 χλμ., καθώς και μια διεθνή σύνδεση μεταξύ Ρόδου και Κύπρου. Ο προϋπολογισμός του εκτιμάται στα 100 εκατ. ευρώ.
Το έργο Superfast Broadband (SFBB), στόχος του οποίου είναι η τόνωση της ζήτησης και η ενίσχυση των πολιτών όσον αφορά την παροχή υπηρεσίας δικτύου πολύ υψηλής χωρητικότητας (VHC) (με υψηλές ταχύτητες σύνδεσης στο διαδίκτυο από 100 Mbps αναβαθμίσιμες σε 1 Gbps) και της χρήσης της για διάστημα 24 μηνών, προχωρά πλέον αποτελεσματικά, μετά την αντιμετώπιση των αρχικών καθυστερήσεων στην απορρόφηση της χρηματοδότησης. Η Ελλάδα έχει εκδώσει περισσότερα από 6 500 κουπόνια και ο αριθμός των δικαιούχων αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά καθώς θα βελτιώνεται η διαθεσιμότητα δικτύων VHC.
Τον Φεβρουάριο του 2020 η Ελλάδα επέκτεινε το πρόγραμμα Superfast Broadband (SFBB) σε επιχειρήσεις, κυρίως μικρές και μεσαίες, με χορήγηση επιδότησης 360 ΕΥΡΏ ανά σύνδεση. Ο συνολικός προϋπολογισμός του προγράμματος ανέρχεται σε 50 εκατ. ΕΥΡΏ. Η Ελλάδα είναι από τα κράτη μέλη που σημείωσαν επιτυχία στην πρώτη πρόσκληση υποβολής αιτήσεων στο πλαίσιο του έργου WiFi4EU, καθώς κέρδισε 117 κουπόνια (σχεδόν το 40% των αιτήσεων).
Το υπουργείο εκπονεί ένα συμπληρωματικό έργο (WiFi4GR), με ενισχυμένες τεχνικές προδιαγραφές και στόχο την επέκταση της διαθεσιμότητας δημόσιων σημείων ασύρματης πρόσβασης. Ο προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται σε 15 εκατ. ευρώ και η χρηματοδότησή του θα γίνει μέσω των ΕΔΕΤ (ETΠA).
Στρατηγική 5G
Το υπουργείο δρομολόγησε την εκπόνηση νέας μελέτης για την κατάρτιση της στρατηγικής για τα δίκτυα 5G, η οποία θα ολοκληρωθεί στα μέσα του 2020. Η Ελλάδα έχει βαθμολογηθεί με 0 στον δείκτη ετοιμότητας 5G.
Στην Ελλάδα, έχει εκχωρηθεί το 32% του συνολικού εναρμονισμένου σε επίπεδο ΕΕ ραδιοφάσματος για ασύρματα ευρυζωνικά δίκτυα(1). Αναμένονται καθυστερήσεις όσον αφορά τη διαθεσιμότητα της ζώνης των 700 MHz, καθώς η τελική ημερομηνία για τη χρήση της στις ραδιοτηλεοπτικές μεταδόσεις ήταν η 15 Δεκεμβρίου 2020. Η πρόκληση έγκειται στο να διευκολυνθεί η μετακίνηση της επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης κάτω από τα 694 MHz με τον μικρότερο δυνατό αντίκτυπο για το κοινό.
Είναι πιθανόν να προκύψουν νομικά και τεχνικά ζητήματα κατά τη διαδικασία τροποποίησης των αδειών των δύο παρόχων επίγειας ψηφιακής τηλεοπτικής εκπομπής [ενός ιδιωτικού (DIGEA) και ενός δημόσιου (ΕΡΤ)]. Στις 6 Φεβρουαρίου 2020, η ΕΕΤΤ δρομολόγησε δημόσια διαβούλευση σχετικά με τη διαδικασία χορήγησης δικαιωμάτων χρήσης στις ζώνες των 700 MHz, 2, 3.4-3.8 και 26 GHz, η οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί στις 30 Απριλίου 2020. Ο πλειστηριασμός αναμένεται να διεξαχθεί το 2020 και το φάσμα των 700 MHz θα είναι διαθέσιμο για χρήση από την κινητή υπηρεσία έως τα μέσα του 2021. Το υπουργείο αξιολογεί επίσης το ενδεχόμενο διενέργειας διαδικασίας υποβολής προσφορών για όλες τις καινοτόμες ζώνες 5G.
Ο νέος νόμος για τη χορήγηση άδειας εγκατάστασης κεραιών, που ψηφίστηκε πρόσφατα ως μέρος του Αναπτυξιακού Πολυνομοσχεδίου της Ελλάδας, συνιστά σημαντικό βήμα προς την απλούστευση της διαδικασίας χορήγησης άδειας εγκατάστασης κεραιών και την προετοιμασία για την ανάπτυξη του 5G.
Στο πλαίσιο της νέας φιλόδοξης ψηφιακής στρατηγικής της, η Ελλάδα εργάζεται για την αντιμετώπιση των καθυστερήσεων στην υλοποίηση των έργων και στην απορρόφηση των διατεθέντων πόρων. Η έγκαιρη υλοποίηση του έργου «Υποδομές Υπερυψηλής Ευρυζωνικότητας: Ultra-Fast Broadband» (UFBB) και η δημιουργία των κατάλληλων συνθηκών για επενδύσεις θα βελτιώσουν την ψηφιακή της ανταγωνιστικότητα.
Η αντιμετώπιση των σημαντικών καθυστερήσεων που παρατηρούνται στις διαδικασίες χορήγησης άδειας για εγκατάσταση κεραίας βάσει του νέου νόμου και η προώθηση της ανάπτυξης της τεχνολογίας 5G θα βελτιώσουν την ψηφιακή κατάσταση της χώρας. Για να στεφθεί με επιτυχία η ανάπτυξη του 5G, είναι ζωτικής σημασίας να εφαρμοστεί χωρίς καθυστέρηση η στρατηγική 5G και η εκχώρηση των πρωτοπόρων ζωνών 5G (700 MHz, 3,6 GHz και 26 GHz).
