- Γράφει η Μαρία Μόσχου
Υπερδιπλασιασμό των εργαζομένων τους και χρήση σύγχρονων πρακτικών και τεχνολογιών στο χώρο της διοίκησης ανθρώπινου δυναμικού καταγράφουν το 2022 οι ελληνικές startups σε σχέση με το 2021. Ωστόσο, υπολείπονται στο θέμα της γυναικείας απασχόλησης.
Σύμφωνα με τη μελέτη με τίτλο «Ανθρώπινο δυναμικό στο οικοσύστημα τεχνολογίας και καινοτομίας» από το Elevate Greece οι επιχειρήσεις-μέλη του Elevate Greece φαίνονται συνολικά περισσότερο δραστήριες και εξελιγμένες, υπερέχοντας σχεδόν σε όλους τους δείκτες που αφορούν την αξιοποίηση σύγχρονων πρακτικών και τεχνολογιών στον χώρο της διοίκησης ανθρώπινου δυναμικού, συγκρινόμενες με «ηλικιακά» πιο ώριμες επιχειρήσεις με διαπιστωμένη ερευνητική ή/και καινοτομική δραστηριότητα. Ωστόσο, υπολείπονται στο θέμα της γυναικείας απασχόλησης.
Οι διαφορές αυτές πιθανόν οφείλονται στα πλεονεκτήματα που αποκομίζουν οι επιχειρήσεις-μέλη του Elevate Greece όπως η διεθνής προβολή, οι ευκαιρίες δικτύωσης, τα μέτρα υποστήριξης από το κράτος, η χρηματοδότηση και η δυνατότητα αναζήτησης εργαζομένων μέσα από τη διαδικτυακή πύλη (Elevate Greece, 2021).
Η απασχόληση στις startups υπερδιπλασιάστηκε το 2022
Ο ετήσιος ρυθμός αύξησης μεγέθους των επιχειρήσεων του δείγματος είναι εντυπωσιακός καθώς οι απασχολούμενοι σε αυτές υπερδιπλασιάστηκαν το 2022 σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Ειδικότερα, στις startups-μέλη του Elevate Greece, η αύξηση απασχόλησης «τρέχει» με 120%, ενώ στις «ηλικιακά» πιο ώριμες επιχειρήσεις με 105%. Το εύρημα αυτό κινείται προς την ίδια κατεύθυνση με τα αποτελέσματα του Endeavour Greece (2022) όπου διαπιστώθηκε αύξηση 82% στον αριθμό εργαζομένων πλήρους απασχόλησης στις ελληνικές startups και scale-ups.
Οι γυναίκες απαρτίζουν το 1/3 του δυναμικού των startups
Αναφορικά με τη γυναικεία απασχόληση, υπάρχει σημαντικός χώρος για βελτίωση καθώς οι γυναίκες αποτελούν το 32% και το 41% των απασχολούμενων στις επιχειρήσεις εντός και εκτός του μητρώου Elevate Greece αντίστοιχα. Οι αναλογίες αυτές συμβαδίζουν με τις ευρύτερες τάσεις απασχόλησης στη χώρα μας, καθώς οι άνδρες απασχολούνται κατά 68,1% και οι γυναίκες μόλις κατά 48,7%. Παραδόξως, παρότι τα μέλη του Elevate Greece υπολείπονται στα ποσοστά απασχόλησης των γυναικών, σχεδόν οι μισές συμμετέχουν σε ενέργειες προώθησης των γυναικών στην αγορά εργασίας, ποσοστό διπλάσιο σε σχέση τα μη μέλη.
Εξαιρετικά υψηλό μορφωτικό επίπεδο
Συνάδοντας με τον προοδευτικό χαρακτήρα των startups, οι οποίες βασίζονται στην ανάπτυξη τεχνογνωσίας και στην μεταφορά εννοιών στην πράξη, οι startups-μέλη του Εlevate Greece απαρτίζονται στη συντριπτική τους πλειονότητα από απόφοιτους ΑΕΙ.
Η ψηφιακή σύγχρονη συνέντευξη αποτελεί κυρίαρχο τρόπο επιλογής
H χρήση ψηφιακών μέσων για τη συνέντευξη επιλογής παρατηρείται εντονότερα στις startups-μέλη του Elevate Greece, και φαίνεται να ξεπερνάει την παραδοσιακή συνέντευξη. Στις «ηλικιακά» πιο ώριμες επιχειρήσεις που δεν είναι μέλη του Elevate κυριαρχεί η παραδοσιακή συνέντευξη.
Τα μέλη του Elevate αξιοποιούν περισσότερα τα ψυχομετρικά εργαλεία
Startups-μέλη του Elevate Greece χρησιμοποιούν σημαντικά περισσότερο τα τεστ γνώσεων, γνωστικών ικανοτήτων, καθώς και τα κέντρα αξιολόγησης σε σχέση με τα μη μέλη. Η βιβλιογραφία δείχνει ότι ο συνδυασμός συνεντεύξεων και ψυχομετρικών εργαλείων είναι αρκετά αποτελεσματικός τρόπος επιλογής. Εντούτοις, ο αριθμός των εταιρειών που τα αξιοποιούν είναι αρκετά περιορισμένος.
Αξιοποίηση της πρακτικής άσκησης φοιτητών
Είναι ενθαρρυντικό ότι 47% των startups-μελών του Elevate Greece αξιοποιούν την πρακτική άσκηση φοιτητών. Εκτιμούμε ότι μπορούν να γίνουν περαιτέρω βήματα για τη διασύνδεση των startups με πανεπιστήμια ώστε η πρακτική άσκηση σε αυτές τις επιχειρήσεις να αποτελεί ρεαλιστική και ελκυστική επιλογή για τους φοιτητές.
Κατάρτιση κυρίως στο χώρο εργασίας και μέσω διαδικτύου
Οι startups αξιοποιούν κυρίως την κατάρτιση κατά την εργασία (on-the-job training), καθώς αποτελεί πιο οικονομική προσέγγιση και ταιριάζει στις ανάγκες της εταιρείας. Οι startups-μέλη του Elevate Greece φαίνεται ότι επενδύουν περισσότερο σε προγράμματα e-learning και μάθησης εκτός του χώρου εργασίας (off-the job training) σε σύγκριση με τις ηλικιακά ώριμες επιχειρήσεις του δείγματος, όμως αυτό αποτελεί καθιερωμένη πρακτική για την μειοψηφία των εταιρειών (περίπου 1 στις 3).
Υψηλότερη χρήση λογισμικών HR στα μέλη του Elevate, αν και περιορισμένη
Παρατηρείται χαμηλή χρήση applicant tracking systems, καθώς αξιοποιούνται από 1 στις 5 startups-μέλη του Elevate Greece και μόλις 3% των ηλικιακά ώριμων επιχειρήσεων. Παρόμοια είναι και τα ποσοστά που αφορούν τα λογισμικά αξιολόγησης εργαζομένων. Με δεδομένη την συνολικά περιορισμένη χρήση των λογισμικών αυτών, θα ήταν χρήσιμο οι πάροχοι των λογισμικών να προσαρμόσουν τις υπηρεσίες τους ώστε να ενισχυθεί η αξιοποίησή τους.
Μισθολογικά – με το βλέμμα στον ανταγωνισμό αλλά και στο εξωτερικό
Αν και οι ηλικιακά ώριμες επιχειρήσεις του δείγματος συγκρίνουν τους μισθούς τους κυρίως με τις επιχειρήσεις της Ελλάδας, φαίνεται ότι τα επιχειρήσεις-μέλη του Elevate Greece λαμβάνουν έντονα υπόψη τους τόσο τις ανταγωνίστριες startups αλλά και τους μισθούς στο εξωτερικό. Στην προσπάθεια ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητάς τους, οι επιχειρήσεις-μέλη του Elevate Greece υιοθετούν περισσότερο παροχές όπως πρόσθετες ημέρες άδειας καθώς και προγράμματα μετοχών για τους εργαζόμενους.
Καλύτερες σχέσεις διοίκησης & εργαζομένων – καλύτερες επιδόσεις
Οι startups-μέλη του Elevate Greece απολαμβάνουν καλύτερες σχέσεις στο εργασιακό περιβάλλον, γεγονός το οποίο συνδέεται έντονα με την καινοτομία και την ποιότητα των προϊόντων και υπηρεσιών τους, καθώς και με την εξυπηρέτηση πελατών. Το εύρημα αυτό συνάδει με πληθώρα ερευνών που αναδεικνύουν τον καθοριστικό ρόλο ενός υγιούς και θετικού εργασιακού περιβάλλοντος ως προϋπόθεση για την επιτυχία της εταιρείας.
Η παρούσα έρευνα αποτυπώνει την φιλοσοφία, τις πρακτικές, και τον τρόπο διοίκησης ανθρώπινου δυναμικού στις νεοφυείς επιχειρήσεις στην Ελλάδα. Το τελικό δείγμα των startups του Elevate Greece αντιπροσωπεύει το 24% του συνόλου των εγγεγραμμένων μελών του (έως τον Σεπτέμβριο 2022).
