Η Τουρκία αποτελεί κίνδυνο για την ευρύτερη περιοχή λόγω των δραστηριοτήτων της στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Συρία. Το μήνυμα αυτό στέλνουν οι ηγέτες της Κύπρου, της Αιγύπτου και της Ελλάδας, μέσα από τη Διακήρυξη του Καΐρου καταγράφοντας τις επιζήμιες κινήσεις των Τούρκων.
Για τις ενέργειες της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο η Διακήρυξη αναφέρει:
«Οι Αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων εξέφρασαν τη βαθιά ανησυχία τους σχετικά με την παρούσα κλιμάκωση εντός των θαλάσσιων ζωνών στο ανατολικό τμήμα της Μεσογείου και ειδικότερα, καταδικάζουν έντονα της συνεχιζόμενες ενέργειες της Τουρκίας στην Κυπριακή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη και την υφαλοκρηπίδα που παραβιάζει το διεθνές δίκαιο, καθώς και τις νέες προσπάθειες για την πραγματοποίηση παράνομων γεωτρήσεων στην κυπριακή ΑΟΖ, σε θαλάσσιες ζώνες που έχουν οριοθετηθεί στη βάση του διεθνούς δικαίου. Εξέφρασαν την ανησυχία τους για την αυξανόμενη στρατιωτικοποίηση της περιοχής η οποία απειλεί τη σταθερότητα ευρύτερα, την ειρήνη και την ασφάλεια στη Μεσόγειο».
Οι ηγέτες των τριών χωρών καταδίκασαν και τις ενέργειες της Τουρκίας στη Συρία: «Εκφράζοντας τη βαθιά ανησυχία τους για την ανακοίνωση της Τουρκίας αναφορικά με την παράνομη και παράτυπη στρατιωτική δράση σε συριακά εδάφη, και τόνισαν την ανάγκη να διατηρηθεί ενότητα, η δημογραφική και εδαφική ακεραιότητα, και καταδικάζουν έντονα την τουρκική προσπάθεια να την υποθάλψουν ή να προχωρήσουν σε δημογραφική αλλοίωση της Συρίας».
Όσον αφορά τα ενεργειακά Αναστασιάδης, Μητσοτάκης και Σίσι «εξέφρασαν τη βούλησή τους να ενισχύσουν τη μεταξύ τους συνεργασία μέσα από μια σειρά συμφωνίες για έρευνα και μεταφορά φυσικού αερίου». Τονίζοντας την ίδια ώρα πως η ανακάλυψη υδρογονανθράκων μπορεί να αποτελέσει καταλύτη για την περιφερειακή σταθερότητα και ανάπτυξη.
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είπε ότι ενημέρωσε τους δύο ηγέτες για τις τελευταίες εξελίξεις όσον αφορά το κυπριακό πρόβλημα, ιδιαίτερα ενόψει της επικείμενης τριμερούς συνάντησης με τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, με στόχο την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων, νοουμένου ότι υπάρχει το κατάλληλο υπόβαθρο που θα ευνοεί τη διεξαγωγή εποικοδομητικών συζητήσεων, όχι κάτω από απειλές, αλλά μέσα σε ένα κλίμα που θα δημιουργεί τις προοπτικές ενός δημιουργικού διαλόγου.
«Και έχω μιλήσει για το αναγκαίο υπόβαθρο καθώς οι τελευταίες απαράδεκτες ενέργειες της Τουρκίας και η πρόθεση διενέργειας ερευνητικών γεωτρήσεων εντός διεθνώς αναγνωρισμένων και αδειοδοτημένων τεμαχίων της Κυπριακής Δημοκρατίας, όχι μόνο μολύνουν το κλίμα και κλιμακώνουν τις εντάσεις, αλλά αποτελούν κατάφωρη παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας, και του διεθνούς δικαίου», είπε.
Ενημέρωσε, ανέφερε, τους συνομιλητές του ότι είμαστε «αποφασισμένοι να εξαντλήσουμε όλα τα διπλωματικά μέσα που διαθέτουμε ούτως ώστε να τερματιστούν οι τουρκικές παραβιάσεις και να υπάρχει πλήρης σεβασμός στην απρόσκοπτη ενάσκηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας».
Εξέφρασε ευγνωμοσύνη στους δύο ηγέτες Αιγύπτου και Ελλάδας για την ισχυρή στήριξη και αμέριστη συμπαράσταση που τυγχάνει αυτή την περίοδο η Κυπριακή Δημοκρατία έναντι των τουρκικών προκλήσεων, ως καταγράφεται και στην Κοινή Διακήρυξη.
Περαιτέρω ο Πρόεδρος της Αιγύπτου εξέφρασε τη στήριξη της χώρας του προς τις ενέργειες της κυπριακής Κυβέρνησης για ειρηνική διευθέτηση του Κυπριακού.
Ο κ. Μητσοτάκης σημείωσε την απόλυτη στήριξη στην εξεύρεση μιας δίκαιης και βιώσιμης λύσης στο Κυπριακό, στη βάση της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας και των ψηφισμάτων του ΟΗΕ, ενώ είπε ότι και οι τρεις χώρες τάσσονται υπέρ της επανέναρξης των συνομιλιών.
Πρόσθεσε ότι οι τρεις χώρες καταδίκασαν ρητά τις έκνομες ενέργειες της Τουρκίας στις θαλάσσιες ζώνες της Κύπρου που προσβάλλουν το διεθνές δίκαιο και προκαλούν μια άγονη ένταση. Είπε επίσης ότι καταδικάστηκε και η προκλητική συμπεριφορά της Τουρκίας στο Αιγαίο που επίσης αντίκειται στο διεθνές δίκαιο και στις σχέσεις καλής γειτονίας.
Αναλυτικά στην ομιλία του κ. Μητσοτάκης, αφού ευχαρίστησε τον Πρόεδρο της Αιγύπτου «για τη ζεστή του φιλοξενία», σημείωσε ότι: «Η Αίγυπτος, τέλος, προβάλλει σήμερα ως ένας ισχυρός οικονομικός εταίρος της Ελλάδας, ιδίως στον τομέα της Ενέργειας, με αιχμή το φυσικό αέριο» και πρόσθεσε:
Στο πλαίσιο αυτό, μάλιστα, οι τρεις χώρες χαιρετίσαμε τη σύσταση του East Mediterranean Gas Forum, που θα συντονίζει την ενεργειακή μας πολιτική πάντα -όπως τόνισε και ο Κύπριος Πρόεδρος- με σεβασμό στο περιβάλλον. Το φόρουμ αυτό θεωρούμε ότι μπορεί να αποτελέσει έναν καταλύτη για στενότερη συνεργασία μεταξύ των χωρών της Ανατολικής Μεσογείου.
Οι τρεις χώρες χαιρετίσαμε τη σύσταση του East Mediterranean Gas Forum, συνομολογήσαμε μια Συμφωνία Συνεργασίας για την καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης των πολιτιστικών αγαθών και συνυπογράψαμε ένα τριμερές εκτελεστικό πρόγραμμα προώθησης των επενδύσεων. pic.twitter.com/l2ZUyXlw7A
— Prime Minister GR (@PrimeministerGR) October 8, 2019
Πέραν όμως του ενεργειακού τομέα, η 7η Τριμερής Σύνοδος Κορυφής είχε απτά αποτελέσματα και σε αρκετούς άλλους τομείς.
Συνομολογήσαμε μια Συμφωνία Συνεργασίας για την καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης των πολιτιστικών αγαθών. Κάτι που, όπως αντιλαμβάνεστε, ενδιαφέρει ιδιαίτερα και τις τρεις χώρες. Είχα επίσης την ευκαιρία να ενημερώσω τους δύο Προέδρους για την πρωτοβουλία που έχει αναλάβει η Ελλάδα -στα πλαίσια του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών- να διοργανώσει μια μεγάλη Διεθνή Διάσκεψη για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην πολιτιστική μας κληρονομιά. Είχα την ευκαιρία να καλέσω τους δύο Προέδρους στην Αθήνα, στα πλαίσια της Διάσκεψης που θα λάβει χώρα το 2020.
Εκφράσαμε στον Πρόεδρο @AnastasiadesCY την απόλυτη στήριξή μας στην εξεύρεση μιας δίκαιης και βιώσιμης λύσης στο Κυπριακό και καταδικάσαμε ρητά τις έκνομες ενέργειες της Τουρκίας στις θαλάσσιες ζώνες της Κύπρου, οι οποίες προσβάλλουν το Διεθνές Δίκαιο. pic.twitter.com/JQUTsYQjbk
— Prime Minister GR (@PrimeministerGR) October 8, 2019
Συνυπογράψαμε όμως κι ένα τριμερές εκτελεστικό πρόγραμμα προώθησης των επενδύσεων. Αυτό, αφού εξετάσαμε τα πολύ σημαντικά κοινά βήματα τα οποία έχουν γίνει στον Τουρισμό, στην επιχειρηματική και τελωνειακή συνεργασία, τη Γεωργία, τη Ναυτιλία, την προστασία του Περιβάλλοντος. Καθώς η χώρα μου, η Ελλάδα, εξέρχεται πια με σταθερά βήματα από την οικονομική κρίση, τα ζητήματα της διεθνούς εξωστρέφειας, της περιφερειακής συνεργασίας, της προώθησης ξένων επενδύσεων από την Ελλάδα προς την Κύπρο και προς την Αίγυπτο, ανεβαίνουν πολύ ψηλά στην ατζέντα των δικών μας πολιτικών προτεραιοτήτων.
Επίσης, συζητήσαμε τη μεγάλη επιτυχία του Προγράμματος “Νόστος”, καθώς είμαστε τρεις χώρες που διαθέτουμε ισχυρή διασπορά. Καταλήξαμε, επίσης, σε κοινές δράσεις στον τομέα της κρουαζιέρας αλλά και για το κομβικό ζήτημα της προστασίας από τη θαλάσσια ρύπανση. Γι’ αυτό επιμείναμε στην ανάγκη να συσταθεί το συντομότερο δυνατόν Μόνιμη Γραμματεία στη Λευκωσία, ώστε να υποστηρίξει όλες τις πολιτικές πρωτοβουλίες που αναλαμβάνονται σε επίπεδο Κορυφής.
Προφανώς και εκφράσαμε στον κ. Πρόεδρο την απόλυτη στήριξή μας στην εξεύρεση μιας δίκαιης και βιώσιμης λύσης στο Κυπριακό. Λύση, στη βάση μιας διζωνικής-δικοινοτικής ομοσπονδίας, σύμφωνα με τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών. Όπως είπε και ο κύριος Πρόεδρος χωρίς στρατεύματα κατοχής και χωρίς εγγυήσεις.
Γι’ αυτό και οι τρεις χώρες τασσόμαστε υπέρ της άμεσης επανέναρξης των συνομιλιών στη μεγαλόνησο. Και η Κύπρος και η Αίγυπτος αλλά και η Ελλάδα καταδικάσαμε ρητά -κι αυτό αποτυπώνεται και στο κοινό ανακοινωθέν- τις έκνομες ενέργειες της Τουρκίας στις θαλάσσιες ζώνες της Κύπρου, οι οποίες προσβάλλουν το Διεθνές Δίκαιο και προκαλούν μια άγονη ένταση. Όπως καταδικάσαμε και την προκλητική συμπεριφορά της Τουρκίας στο Αιγαίο, που επίσης αντιβαίνει στο Διεθνές Δίκαιο και στις σχέσεις καλής γειτονίας. Τα ζητήματα αυτά -όπως είχα την ευκαιρία να ενημερώσω τους κυρίους Προέδρους, τα έθεσα ευθέως και στον Υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ τον Μάικ Πομπέο- στην Αθήνα μόλις το περασμένο Σάββατο. Αξίζει, νομίζω, να καταγραφούν οι δύο σαφείς και επίσημες θέσεις του: Τόσο υπέρ της προστασίας και της εθνικής ασφάλειας της Ελλάδας, όσο και κατά των παράνομων γεωτρήσεων στην Κυπριακή ΑΟΖ και στο οικόπεδο 7.
Από την πλευρά μας, οι τρεις φιλειρηνικές χώρες μας επαναλάβαμε την ισχυρή μας δέσμευση στο σεβασμό του Διεθνούς Δικαίου και ειδικότερα της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS).
Την κλιμάκωση της έντασης από πλευράς Τουρκίας, είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε και με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη σε μία εξαιρετικά χρήσιμη διμερή συνάντηση. Μία πολύ ουσιαστική συνεργασία, σε συνέχεια της χθεσινής επίσκεψης του Υπουργού κ. Δένδια στην Κύπρο. Ειδικότερα, μας απασχόλησαν οι εξαγγελίες προθέσεων για ενέργειες στα Βαρώσια, οι οποίες παραβιάζουν σαφείς Αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας.
Βεβαίως, μας απασχόλησε και το γεγονός ότι η Τουρκία προχωρά σε μία ακόμη έκνομη ενέργεια στη θαλάσσια περιοχή που όχι μόνο βρίσκεται εντός κυπριακής ΑΟΖ, αλλά έχει οριοθετηθεί και αδειοδοτηθεί σε ευρωπαϊκές εταιρείες. Θέλω να διαβεβαιώσω όλους ότι για τους επιβαλλόμενους χειρισμούς βρισκόμαστε σε διαρκή επαφή, συνεργασία και συντονισμό με την Λευκωσία και ενόψει της Συνόδου Κορυφής της 17ης Οκτωβρίου. Όπως βρισκόμαστε και σε συνεργασία με όλους τους Ευρωπαίους και διεθνείς συμμάχους μας. Για τα ευρύτερα ζητήματα της περιφερειακής πολιτικής είναι ευτυχές γεγονός ότι οι απόψεις μας συμπίπτουν και στα ζητήματα της Λιβύης και στα ζητήματα της Συρίας και στον τρόπο επίλυσης του Παλαιστινιακού ζητήματος.
Κλείνω την τοποθέτησή μου με ένα μήνυμα αποφασιστικότητας και αισιοδοξίας: Ελλάδα, Κύπρος και Αίγυπτος συγκροτούν ήδη ένα τρίγωνο ειρήνης, ασφάλειας και σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Πυλώνες αρμονικής συνεργασίας, συμπόρευσης και προόδου προς όφελος των λαών, αλλά και της σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή. Στο δρόμο αυτόν βαδίζει και θα βαδίζει σταθερά η Τριμερής Σύνοδος Κορυφής και προσβλέπουμε αγαπητέ Νίκο στην ευγενική σου φιλοξενία, καθώς θα είσαι ο οικοδεσπότης της 8ης Τριμερούς, η οποία θα γίνει στην Κύπρο.»
Συναντηθήκαμε σήμερα με τους Προέδρους Αιγύπτου και Κύπρου, Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι και Νίκο Αναστασιάδη, στην 7η Σύνοδο της τριμερούς συνεργασίας μας. Αυτό είναι μια απόδειξη του πόσο έχουν ενισχυθεί οι δεσμοί μας σε αυτό το εξαιρετικά επιτυχημένο σχήμα. https://t.co/lWQwbrEQ6z pic.twitter.com/D9IEfhSObW
— Prime Minister GR (@PrimeministerGR) October 8, 2019
Φόρουμ εφτά χωρών
Οι τρεις ηγέτες χαιρέτισαν τη σύσταση του Φόρουμ Φυσικού Αερίου Ανατολικής Μεσογείου, που θα συντονίζει την ενεργειακή πολιτική επτά χωρών της περιοχής. Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είπε ότι επαναβεβαιώθηκε η ισχυρή βούληση για ενίσχυση της συνεργασίας μέσω μιας σειράς νέων συμφωνιών για την εκμετάλλευση και μεταφορά φυσικού αερίου.
«Στο πλαίσιο αυτό, χαιρετίσαμε τη θέσπιση του East Mediterranean Gas Forum και την πρόσφατη υπογραφή της συμφωνίας-πλαισίου μεταξύ της Αιγυπτιακής Αρχής Ηλεκτρισμού και του Euro Africa Interconnector», ανέφερε.
Αναφορικά με το Φόρουμ Φυσικού Αερίου Ανατολικής Μεσογείου, ο κ. Σίσι καλωσόρισε αρκετά εκτελεστικά προγράμματα μεταξύ των τριών χωρών, τα προγράμματα 2020 – 2029.
Ο κ. Μητσοτάκης είπε ότι το Φόρουμ μπορεί να αποτελέσει τον καταλύτη για στενότερη συνεργασία μεταξύ των χωρών της Ανατολικής Μεσογείου.
Σύμφωνα με πληροφορίες, Ελλάδα και Αίγυπτος θα κάνουν ακόμα μια προσπάθεια για οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών τους, εξέλιξη που αν πετύχει, θα αποβεί επωφελής και για την Κύπρο.
Όσον αφορά στην προστασία του περιβάλλοντος, ο Πρόεδρος ενημέρωσε τους συνομιλητές του για την περιφερειακή πρωτοβουλία που έχει εξαγγείλει η Κυπριακή Δημοκρατία για συντονισμό των δράσεων της Ανατολικής Μεσογείου και Μέσης Ανατολής για την κλιματική αλλαγή.
Συμφωνία για επενδυτική δραστηριότητα
Στο πλαίσιο της τριμερούς διάσκεψης οι τρεις χώρες υπέγραψαν συμφωνία για την επενδυτική δραστηριότητα μεταξύ τους.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εξέφρασε ικανοποίηση για την ενεργό εμπλοκή του ιδιωτικού τομέα σε μια σημαντική πτυχή της συνεργασίας, μέσω της υπογραφής του Εκτελεστικού Προγράμματος για εφαρμογή του Μνημονίου μεταξύ των Οργανισμών Προώθησης Επενδύσεων των τριών χωρών. Επεσήμανε παράλληλα την υπογραφή της Συμφωνίας Αποφυγής Διπλής Φορολογίας μεταξύ Κύπρου και Αιγύπτου, η οποία καταδεικνύει την ισχυρή βούληση τόσο των Κυβερνήσεων όσο και των επιχειρηματικών κοινοτήτων των δύο χωρών για περαιτέρω ενδυνάμωση των οικονομικών, εμπορικών και επενδυτικών μας σχέσεων.
«Κατά τις διαβουλεύσεις που είχαμε, εξετάσαμε την επιτευχθείσα πρόοδο της τριμερούς συνεργασίας σε μια σειρά τομέων, όπως, μεταξύ άλλων, η άμυνα και ασφάλεια, η ενέργεια, ο τουρισμός, η διασπορά και η προστασία του περιβάλλοντος», είπε επίσης.
Ο κ. Σίσι αναφέρθηκε στη σημασία της οικονομικής ζώνης της διώρυγας του Σουέζ προς την αφρικανική ενδοχώρα, έχοντας υπόψη ότι η διακίνηση αγαθών θα είναι πολύ εύκολη όταν εκδίδεται και το πιστοποιητικό προέλευσης. Επίσης καλωσόρισε την υπογραφή συμφωνίας αποφυγής διπλής φορολογίας μεταξύ Αιγύπτου και Κύπρου.
Ο κ. Μητσοτάκης ανέφερε ότι υπογράφηκε και ένα τριμερές εκτελεστικό πρόγραμμα προώθησης των επενδύσεων αφού εξετάστηκαν τα πολύ σημαντικά κοινά βήματα στον τουρισμό, της γεωργία, τη ναυτιλία και την προστασία του περιβάλλοντος.
