Κρυμμένος θησαυρός τα e-απόβλητα: 57 δισ. δολ. καταλήγουν στα… σκουπίδια ετησίως
Με το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν πολλών κρατών ανά τον κόσμο ισοδυναμεί η αξία των ηλεκτρονικών αποβλήτων (e-waste), που παράγει ετησίως ο πλανήτης. Μόνο το 2019 παρήχθησαν παγκοσμίως ψηφιακά… σκουπίδια 54 εκατ. μετρικών τόνων (Mt), ποσότητα η οποία έχει αυξηθεί κατά 21% σε μία πενταετία.
Αυτό αντιστοιχεί -κατά μέσο όρο- σε 7,3 κιλά ανά κάτοικο του πλανήτη. Ο ρυθμός παραγωγής ψηφιακών αποβλήτων δείχνει να είναι ευθέως ανάλογος με τον ρυθμό της διείσδυσης της τεχνολογίας στην καθημερινότητα των πολιτών.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις μέσα σε 16 χρόνια, έως το 2030, η παραγωγή ηλεκτρονικών αποβλήτων θα υπερδιπλασιαστεί και θα φτάσει τα 74 εκατ. μετρικούς τόνους. Τα λεγόμενα ηλεκτρονικά απόβλητα, που παρήχθησαν το 2019, αποτελούν αριθμό-ρεκόρ, σύμφωνα με το Global E-waste Monitor 2020 (www.globalewaste.org).
Μάλιστα, μια πολύ μικρή μόνο ποσότητα αυτών των ψηφιακών αποβλήτων συλλέγεται και οδηγείται στην ανακύκλωση. Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, το 2019 μόνο το 17,4% των ηλεκτρονικών αποβλήτων συλλέχθηκε και ανακυκλώθηκε.
Αυτό σημαίνει ότι ένας -συντηρητικά εκτιμώμενος- όγκος ανακτήσιμων υλικών, όπως χρυσός, ασήμι, χαλκός, πλατίνα, αξίας 57 δισ. δολαρίων, απορρίφθηκε ως επί το πλείστον ή κάηκε αντί να συλλεχθεί για επεξεργασία και επαναχρησιμοποίηση. Αυτό -όπως είναι αντιληπτό- ισοδυναμεί με το ετήσιο ΑΕΠ πολλών χωρών ανά τον πλανήτη.
Πρωταθλήτρια η Ασία
Τα ηλεκτρονικά απόβλητα είναι σήμερα, σύμφωνα με όλα τα διαθέσιμα στοιχεία, η ταχύτερα αναπτυσσόμενη ροή οικιακών απορριμμάτων παγκοσμίως. Η περιοχή του πλανήτη που παράγει τον μεγαλύτερο όγκο ηλεκτρονικών αποβλήτων (24,9 Mt) είναι η Ασία. Ακολουθεί η Αμερική (13,1 Mt) και η Ευρώπη (12 Mt), και έπονται η Αφρική (2, Mt 9) και η Ωκεανία (0,7 Mt). Ωστόσο, η Ευρώπη κατέλαβε την πρώτη θέση όσον αφορά την κατά κεφαλή παραγωγή ηλεκτρονικών αποβλήτων, με 16,2 κιλά κατά κεφαλήν. Η Ωκεανία ήρθε δεύτερη με 16,1 κιλά, ακολουθούμενη από την Αμερική με 13,3 κιλά, την Ασία με 5,6 κιλά και την Αφρική με 2,5 κιλά.
Ως ηλεκτρονικά απόβλητα νοούνται όλα προϊόντα όλα τα απορριφθέντα προϊόντα με μπαταρία ή βύσμα. Το Global E-waste Monitor 2020 αποδίδει την αυξανόμενη παραγωγή ηλεκτρονικών σκουπιδιών στην εντεινόμενη κατανάλωση ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού, σε συνδυασμό με μικρούς κύκλους ζωής των προϊόντων και τις περιορισμένες επιλογές για επισκευή.
Σήμερα, συνολικά 78 χώρες, παγκοσμίως, έχουν πλέον εθνική πολιτική, νομοθεσία ή Κανονισμό για τα ηλεκτρονικά απόβλητα από 61 το 2014. Ο στόχος της Διεθνούς Ένωσης Τηλεπικοινωνιών (ITU) είναι να αυξήσει το ποσοστό των χωρών με σχετική νομοθεσία για τα ηλεκτρονικά απόβλητα στο 50%.
Να σημειωθεί ότι το Global E-waste Monitor 2020, τα στοιχεία του οποίου επεξεργάστηκε στην ιστοσελίδα του ο ΣΕΠΕ, συντάσσουν το UN University (UNU), η International Telecommunication Union (ITU) και η International Solid Waste Association (ISWA) σε συνεργασία με τον ΟΗΕ.
